www.wikidata.kk-kz.nina.az

Азия ойындары Азияда төрт жыл сайын 1951 жылдан бері Азия елдерінің барлығында өткізілетін спорт жарысы Ойындардың жалпы

Азия ойындары


Азия ойындары, Азияда – төрт жыл сайын 1951 жылдан бері Азия елдерінің барлығында өткізілетін спорт жарысы. Ойындардың жалпы ұзақтығы – ашылу және жабылу салтанатын қоса алғанда, кем дегенде 7 және 16 күннен артық емес. Ойын Халықаралық Олимпиада комитетінің қадағалауымен Азиялық Олимпиада кеңесімен реттеледі. Азия ойындарының эмблемасы, туы, ұраны мен әнұраны осы кеңес меншігі болып табылады.

Азия ойындары

Азия ойындарының эмблемасы
Ұраны Әрқашан алға
Бірінші рет Нью-Дели қаласында 1951 жылы өткізілді
Әрбір əрбір төрт жыл сайын өткізіледі
Соңғы рет Джакарта және Палембангта 2018 жылы өткізілді
Мақсаты Азия құрлығында халықтар үшін бірнеше спорттық іс-шара
Веб-сайты Olympic Council of Asia
Қатысушы елдер

Тарихы Өңдеу

Азия ойындарының пайда болуы Өңдеу

Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін Азияның бірнеше елі тәуелсіздік алды. Көптеген жаңа ел өзара түсіністікті нығайтуға көмектесетіндей жарыстардың жаңа түрлерін жасағысы келді. 1948 жылғы тамыз айында Лондонда ХІV Олимпиада ойындарының барысында Үндістан Олимпиада комитеті өзінің басшысы Гуру Дутт Сонди тұрғысында Азия спорт командаларының басшыларына «Азия Атлеттік Федерациясын» құруға келіскен Азия ойындарын өткізу идеясын талқылауды ұсынды. 1949 жылы ақпанда «Азия ойындарының федерациясы» құрылды. Бірінші Азия ойындарын Нью-Делиде өткізуге шешім қабылданды.

Федерацияның құрылуы Өңдеу

1962 жылы федерацияда Тайвань және Израильді қабылдау мәселесі бойынша дау туындады. Ойынды қабылдаушы Индонезия аталған елдерді федерацияға қабылдауға қарсы болды. 1970 жылы Оңтүстік Корея Солтүстік Корея тарапынан болатын қауіпке байланысты ойындарды жүргізе алмады, ойындар Корея қаражатын пайдаланып Таиланд астанасы – Бангкокта өткізілді. 1977 жылы Пәкістан Бангладеш пен Үндістан арасындағы қақтығыс салдарынан ойындарды өткізе алмады. Ойындар тағы Бангкокқа ауыстырылды. Осы оқиғалардан кейін Азияның Ұлттық Олимпиада комитеттері Азия ойындары федерациясының жарғысын өзгерту туралы шешім қабылдады. «Азиялық Олимпиада кеңесі» деп аталған жаңа бірлестік құрылды. Осы кеңес 1986 жылдан бері ойындарды қадағалайды. Тайвань федерацияға қабылданды, бірақ АОК ХОК стандарттарына сәйкес оны «Қытай» (Тайпэй) деп атайды. Израиль шығарылып тасталып, еуропалық жарыстарға қосылды.

Кеңейтілуі Өңдеу

1994 жылы бірнеше елдің қарсы болуына қарамастан АОК бұрынғы кеңес республикаларын ойындарға шақырды. Олар: Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Түрікменстан және Тәжікстан.

Ең бірінші және екінші қысқы Азия ойындарын жапон мемлекеті қатарынан екі рет 1986-1990 жылдары өткізді. Алғашқыда спорттың 7 түрінен жарыстар болса, төрт жылдан кейін спорттың 6 түрінен өткізді. Бұдан кейін Қытай мемлекетінің Харбин қаласында 1996 жылы спорттың 7 түрінен 10 мемлекет қатысқан ойындар ұйымдастырылды. Төртінші Азиада алауы 1999 жылы Корей елінің Кангвон қаласында тұтанды. Бесінші Азиада ойынының жалауын желбірету 2003 жылы Жапон мемлекетінің еншісіне тиді. Азиада ойындарын өткізу мәртебесі Қытай еліне 2007 жылы қайта оралды. Енді міне, жетінші алау 2011 жылы Қазақ елінде маздады.

2007 жылы Аустралия АОК-ға кіруден бас тартты, өткені ол Океания ұлттық олимпиадалық комитеттеріне мүше (ал 2015 жылдан Тынықмұхиты ойындарына қатысады).

2010 жылғы Азия ойындарында бірінші рет крикет таныстырылды.

Азия ойындарының тізімі Өңдеу

Жазғы Азия ойындарына 2014 жылға дейін қатысқан және қатысатын мемлекеттер. Қызыл нүктелер Азия ойындарының қалалары
1958 жылғы Азия ойындарының құрметіне жасалған Жапония маркасы
Жыл Нөмір Орын Күні Мемлекеттер
1951 I Нью-Дели, Үндістан 4—11 марта 11
1954 II Манила, Филиппиндер 1—9 мамыр 19
1958 III Токио, Жапония 24 мамыр — 1 маусым 16
1962 IV Джакарта, Индонезия 24 тамыз — 4 қыркүйек 12
1966 V Бангкок, Тайланд 9—20 желтоқсан 16
1970 VI Бангкок, Тайланд (2) 9—20 желтоқсан 16
1974 VII Тегеран, Иран 1—16 қыркүйек 19
1978 VIII Бангкок, Тайланд (3) 9—20 желтоқсан 19
1982 IX Нью-Дели, Үндістан (2) 19 қараша — 4 желтоқсан 23
1986 X Сеул, Корея Республикасы 20 қыркүйек — 5 қазан 23
1990 XI Пекин, Қытай 22 қыркүйек — 7 қазан 36
1994 XII Хиросима, Жапония 2—16 қазан 42
1998 XIII Бангкок, Тайланд (4) 6—20 желтоқсан 41
2002 XIV Пусан, Корея Республикасы 29 қыркүйек — 14 қазан 44
2006 XV Доһа, Катар 1—15 желтоқсан 45
2010 XVI Гуанчжоу, Қытай 12—27 қараша 45
2014 XVII Инчхон, Корея Республикасы 19 қыркүйек — 4 қазан 45
2018 XVIII Джакарта және Палембанг, Индонезия тамыз 18 - қыркүйек 3 45
2022 XIX Ханчжоу, Қытай қыркүйек 10 - 25
2026 XX Нагоя, Жапония қыркүйек 19 - қазан 4
2030 XXI Доһа, Қатар қараша
2034 XXII Эр-Рияд, Сауд Арабия қараша

Жалпы медальдар санағы Өңдеу

Ойындар тарихында бүкіл қатысушы 46 ұлттық олимпиада комитеттерінің 43-і кем дегенде жарыста бір медаль жеңіп алған, бір де бір медаль ала алмаған үш мемлекет қалды:Бутан, Мальдивтер және Шығыс Тимор әлі бір медаль ұтып ала алмаған. 37 ұлт кем дегенде бір алтын медаль жеңіп алған (тек Жапония мен Үндістан ғана әрбір Азия ойындарында кем дегенде бір алтыннан ұтып алған), ал ойындар тарихында Жапония мен Қытай ғана жалпы чемпиондар атанған.

 Орын   Ел  Алтын Күміс Қола Барлығы
1  Қытай 1,473 994 720 3,187
2  Жапония 1032 1037 985 3,054
3  Корея Республикасы 745 663 827 2,235
4  Иран 179 181 197 557
5  Қазақстан 155 158 244 557
6  Үндістан 155 201 316 672
7  Тайланд 132 175 279 586
8  КХДР 110 144 179 433
9  Қытай Республикасы 99 144 276 519
10  Индонезия 91 120 235 446
Барлығы 4,171 3,817 4,258 12,246

Спорт түрлерінің тізімі Өңдеу

Қайнары Өңдеу

  1. Алғашында Кореяда өтуі тиіс еді
  2. Алғашында Пәкістанда өтуі тиіс еді

Сілтемелер Өңдеу


Үлгі:Азия ойындары спорт түрлері


уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар.
Жарияланған күні:
Aziya ojyndary Aziyada tort zhyl sajyn 1951 zhyldan beri Aziya elderinin barlygynda otkiziletin sport zharysy Ojyndardyn zhalpy uzaktygy ashylu zhәne zhabylu saltanatyn kosa alganda kem degende 7 zhәne 16 kүnnen artyk emes Ojyn Halykaralyk Olimpiada komitetinin kadagalauymen Aziyalyk Olimpiada kenesimen retteledi Aziya ojyndarynyn emblemasy tuy urany men әnurany osy kenes menshigi bolyp tabylady Aziya ojyndaryAziya ojyndarynyn emblemasyҰrany Әrkashan algaBirinshi ret Nyu Deli kalasynda 1951 zhyly otkizildiӘrbir erbir tort zhyl sajyn otkizilediSongy ret Dzhakarta zhәne Palembangta 2018 zhyly otkizildiMaksaty Aziya kurlygynda halyktar үshin birneshe sporttyk is sharaVeb sajty Olympic Council of Asia Қatysushy elderMazmuny 1 Tarihy 1 1 Aziya ojyndarynyn pajda boluy 1 2 Federaciyanyn kuryluy 1 3 Kenejtilui 2 Aziya ojyndarynyn tizimi 3 Zhalpy medaldar sanagy 4 Sport tүrlerinin tizimi 5 Қajnary 6 SiltemelerTarihy ӨndeuAziya ojyndarynyn pajda boluy Өndeu Ekinshi dүniezhүzilik sogystan kejin Aziyanyn birneshe eli tәuelsizdik aldy Koptegen zhana el ozara tүsinistikti nygajtuga komektesetindej zharystardyn zhana tүrlerin zhasagysy keldi 1948 zhylgy tamyz ajynda Londonda HIV Olimpiada ojyndarynyn barysynda Үndistan Olimpiada komiteti ozinin basshysy Guru Dutt Sondi turgysynda Aziya sport komandalarynyn basshylaryna Aziya Atlettik Federaciyasyn kuruga kelisken Aziya ojyndaryn otkizu ideyasyn talkylaudy usyndy 1949 zhyly akpanda Aziya ojyndarynyn federaciyasy kuryldy Birinshi Aziya ojyndaryn Nyu Delide otkizuge sheshim kabyldandy Federaciyanyn kuryluy Өndeu 1962 zhyly federaciyada Tajvan zhәne Izraildi kabyldau mәselesi bojynsha dau tuyndady Ojyndy kabyldaushy Indoneziya atalgan elderdi federaciyaga kabyldauga karsy boldy 1970 zhyly Ontүstik Koreya Soltүstik Koreya tarapynan bolatyn kauipke bajlanysty ojyndardy zhүrgize almady ojyndar Koreya karazhatyn pajdalanyp Tailand astanasy Bangkokta otkizildi 1977 zhyly Pәkistan Bangladesh pen Үndistan arasyndagy kaktygys saldarynan ojyndardy otkize almady Ojyndar tagy Bangkokka auystyryldy Osy okigalardan kejin Aziyanyn Ұlttyk Olimpiada komitetteri Aziya ojyndary federaciyasynyn zhargysyn ozgertu turaly sheshim kabyldady Aziyalyk Olimpiada kenesi dep atalgan zhana birlestik kuryldy Osy kenes 1986 zhyldan beri ojyndardy kadagalajdy Tajvan federaciyaga kabyldandy birak AOK HOK standarttaryna sәjkes ony Қytaj Tajpej dep atajdy Izrail shygarylyp tastalyp europalyk zharystarga kosyldy Kenejtilui Өndeu 1994 zhyly birneshe eldin karsy boluyna karamastan AOK buryngy kenes respublikalaryn ojyndarga shakyrdy Olar Қazakstan Қyrgyzstan Өzbekstan Tүrikmenstan zhәne Tәzhikstan En birinshi zhәne ekinshi kysky Aziya ojyndaryn zhapon memleketi katarynan eki ret 1986 1990 zhyldary otkizdi Algashkyda sporttyn 7 tүrinen zharystar bolsa tort zhyldan kejin sporttyn 6 tүrinen otkizdi Budan kejin Қytaj memleketinin Harbin kalasynda 1996 zhyly sporttyn 7 tүrinen 10 memleket katyskan ojyndar ujymdastyryldy Tortinshi Aziada alauy 1999 zhyly Korej elinin Kangvon kalasynda tutandy Besinshi Aziada ojynynyn zhalauyn zhelbiretu 2003 zhyly Zhapon memleketinin enshisine tidi Aziada ojyndaryn otkizu mәrtebesi Қytaj eline 2007 zhyly kajta oraldy Endi mine zhetinshi alau 2011 zhyly Қazak elinde mazdady 2007 zhyly Australiya AOK ga kiruden bas tartty otkeni ol Okeaniya ulttyk olimpiadalyk komitetterine mүshe al 2015 zhyldan Tynykmuhity ojyndaryna katysady 2010 zhylgy Aziya ojyndarynda birinshi ret kriket tanystyryldy Aziya ojyndarynyn tizimi Өndeu Zhazgy Aziya ojyndaryna 2014 zhylga dejin katyskan zhәne katysatyn memleketter Қyzyl nүkteler Aziya ojyndarynyn kalalary 1958 zhylgy Aziya ojyndarynyn kurmetine zhasalgan Zhaponiya markasyZhyl Nomir Oryn Kүni Memleketter1951 I Nyu Deli Үndistan 4 11 marta 111954 II Manila Filippinder 1 9 mamyr 191958 III Tokio Zhaponiya 24 mamyr 1 mausym 161962 IV Dzhakarta Indoneziya 24 tamyz 4 kyrkүjek 121966 V Bangkok Tajland 9 20 zheltoksan 161970 VI 1 Bangkok Tajland 2 9 20 zheltoksan 161974 VII Tegeran Iran 1 16 kyrkүjek 191978 VIII 2 Bangkok Tajland 3 9 20 zheltoksan 191982 IX Nyu Deli Үndistan 2 19 karasha 4 zheltoksan 231986 X Seul Koreya Respublikasy 20 kyrkүjek 5 kazan 231990 XI Pekin Қytaj 22 kyrkүjek 7 kazan 361994 XII Hirosima Zhaponiya 2 16 kazan 421998 XIII Bangkok Tajland 4 6 20 zheltoksan 412002 XIV Pusan Koreya Respublikasy 29 kyrkүjek 14 kazan 442006 XV Doһa Katar 1 15 zheltoksan 452010 XVI Guanchzhou Қytaj 12 27 karasha 452014 XVII Inchhon Koreya Respublikasy 19 kyrkүjek 4 kazan 452018 XVIII Dzhakarta zhәne Palembang Indoneziya tamyz 18 kyrkүjek 3 452022 XIX Hanchzhou Қytaj kyrkүjek 10 252026 XX Nagoya Zhaponiya kyrkүjek 19 kazan 42030 XXI Doһa Қatar karasha2034 XXII Er Riyad Saud Arabiya karashaZhalpy medaldar sanagy ӨndeuOjyndar tarihynda bүkil katysushy 46 ulttyk olimpiada komitetterinin 43 i kem degende zharysta bir medal zhenip algan bir de bir medal ala almagan үsh memleket kaldy Butan Maldivter zhәne Shygys Timor әli bir medal utyp ala almagan 37 ult kem degende bir altyn medal zhenip algan tek Zhaponiya men Үndistan gana әrbir Aziya ojyndarynda kem degende bir altynnan utyp algan al ojyndar tarihynda Zhaponiya men Қytaj gana zhalpy chempiondar atangan Oryn El Altyn Kүmis Қola Barlygy1 Қytaj 1 473 994 720 3 1872 Zhaponiya 1032 1037 985 3 0543 Koreya Respublikasy 745 663 827 2 2354 Iran 179 181 197 5575 Қazakstan 155 158 244 5576 Үndistan 155 201 316 6727 Tajland 132 175 279 5868 KHDR 110 144 179 4339 Қytaj Respublikasy 99 144 276 51910 Indoneziya 91 120 235 446Barlygy 4 171 3 817 4 258 12 246Sport tүrlerinin tizimi ӨndeuAkademiyalyk esu 1982 zhyldan Badminton 1962 zhyldan Basketbol әrkashan Bejsbol 1994 zhyldan Bilyard 1998 2010 zhyldar Bodibilding 2002 2006 zhyldar Boks 1954 zhyldan Kүres 1954 zhyldan Bouling 1978 zhyl 1986 zhyldan Velosport 1951 zhyl 1958 zhyldan Volejbol 1958 zhyldan Gandbol 1982 zhyldan Gimnastika 1974 zhyldan Golf 1982 zhyldan Bajdarkada zhәne kanoede esu 1990 zhyldan Dzyudo 1986 zhyldan Kabadi 1990 zhyldan Karate 1994 zhyldan At sporty 1982 1986 zhyldar 1994 zhyldan Kriket 2010 2014 zhyldar Zhenil atletika әrkashan Zhelkendi sport 1970 zhyl 1978 zhyldan Zhүzu әrkashan Әrtistik zhүzu 1994 zhyldan Suga sekiru әrkashan Su doby әrkashan Regbi 7 1998 zhyldan Sambo 2014 zhyldan Sepak takrau 1990 zhyldan Skvosh 1998 zhyldan Қazirgi bessajys 1994 zhyl 2002 zhyl Softbol 1990 zhyldan Sport bii tek kana 2010 zhyly Sadak atu 1978 zhyldan Nysana kozdeu 1954 zhyldan Tennis 1958 1966 zhyldar 1974 zhyldan Үstel tennisi 1958 1966 zhyldar 1974 zhyldan Soft tennis 1994 zhyldan Triatlon 2006 zhyldan Thekvondo 1986 zhyldan Auyr atletika 1951 1958 zhyldar 1966 zhyldan Ushu 1990 zhyldan Semserlesu 1974 1978 zhyldar 1986 zhyldan Futbol әrkashan Kogaldagy hokkej 1958 zhyldan Shahmat 2006 2010 zhyldar Penchak silat tek kana 2018 zhyly Paraplanerlik sport tek kana 2018 zhyly Kurash tek kana 2018 zhyly Dzhiu dzhitsu tek kana 2018 zhyly Rollerlik sport tek kana 2018 zhylyҚajnary Өndeu Algashynda Koreyada otui tiis edi Algashynda Pәkistanda otui tiis ediSiltemeler ӨndeuҚysky Aziya ojyndary Aziya Olimpiadalyk Kenesinin sajty agyl Үlgi Aziya ojyndary sport tүrleri Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna sәjkes bolu үshin zhetildiru kazhet Osy makalany әri karaj damytuga komektesiniz https kk wikipedia org w index php title Aziya ojyndary amp oldid 3041225 betinen alyngan