www.wikidata.kk-kz.nina.az

Камбала камбалатәрізділер Pleuronectіformes сүйекті балықтардың бір отряды Алғашқы қазба қалдықтары эоцен кезеңінен сақт

Камбала

Камбала, камбалатәрізділер (Pleuronectіformes) – сүйекті балықтардың бір отряды. Алғашқы қазба қалдықтары эоцен кезеңінен сақталған. Денесі екі бүйірінен қысыңқы жалпақ, арқа және аналь жүзбеқанаттары денесінің ұзына бойына тұтаса орналасқан. Денесінің үстіңгі жағы қарақошқыл дақты болып келеді, ал денесінің астыңғы жағы ақшыл түсті болады. Көпшілік түрлері теңіз түбінде бір бүйірлеп жатып тіршілік етуге бейімделген. Біраз түрі өрістеу кезінде өзендердің тұщы суларына өтеді. Камбаланың денесінің ұызндығы 6 см-ден 4,7 м-ге, ал салмағы бірнеше грамнан 330 кг-ға дейін жетеді. Құрсақ жүзбеқанаттары көкірек жүзбеқанаттарының алдыңғы тұсында орналасқан. Камбалалардың қазіргі кезде 7 тұқымдасқа бірігетін 500-ге жуық түрлері барлық мұхиттарда кездеседі. Олар әсіресе, Тынық мұхиттың тропиктік белдеуінде кең таралған. Камбала ұсақ шабақтармен және теңіз түбіндегі бентосты омыртқасыз жануарлармен қоректенеді. Көпшілік түрі теңіздің жағалауға жақын жерлеріне уылдырық шашады. Уылдырықтан шыққан ұсақ шабақтары жартылай мөлдір түсті, торсылдағы болады, бірақ өсе келе олардың бас сүйегі симметриялы құрылысын жоғалтып, көзі бір жағына ауысады. Торсылдағы ересектерінде жойылады. Камбалалардың глосса (Platіchthys flesus luscus) және өзен камбаласы (Platіchthys flesus) Каспий және Арал теңіздеріне жерсіндірілген. Арал теңізінене жерсіндірілген камбала түрлері басқа камбала түрлерінен арқа және аналь жүзбеқанаттарының ұзына бойында бұдыр төмпешіктері және денесінде болатын жұлдыз тәрізді ұсақ қабыршақтары арқылы ажыратылады. Бұлардың денесінің ұызндығы 37 см, салмағы 930 г-дай. “Каттегаттан Арал теңізіне дейін” Халықаралық дат-қазақ біріккен жобасына сәйкес дат балықшылары Арал теңізіне келіп, камбала аулауға қажетті құрал-жабдықтар беріп, көмек көрсетуде. Қазақ балық шаруашылығы ғылым-зерттеу институты мамандарының деректері бойынша, Арал теңізі бассейнінде камбаланың 4400 т қоры бар. Арал теңізінен жылына 400 – 450 т-дан балық ауланады (2001). Жыл сайын Арал өңірінде камбала аулауға байланысты “камбала апталығы” өткізіліп, түрлі тақырыпқа сәйкес сайыстар ұйымдастырылып отырады. камбаланың кейбір түрлері жыртқыш (палтустар), ал көпшілік түрлерінің кәсіптік маңызы зор (мысалы, сары қанатты камбала, сүйір басты камбала, калкан, т.б.).

Дереккөздер Өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
  2. Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9


Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар.
Жарияланған күні:
Kambala kambalatәrizdiler Pleuronectiformes sүjekti balyktardyn bir otryady Algashky kazba kaldyktary eocen kezeninen saktalgan Denesi eki bүjirinen kysynky zhalpak arka zhәne anal zhүzbekanattary denesinin uzyna bojyna tutasa ornalaskan Denesinin үstingi zhagy karakoshkyl dakty bolyp keledi al denesinin astyngy zhagy akshyl tүsti bolady Kopshilik tүrleri teniz tүbinde bir bүjirlep zhatyp tirshilik etuge bejimdelgen Biraz tүri oristeu kezinde ozenderdin tushy sularyna otedi Kambalanyn denesinin uyzndygy 6 sm den 4 7 m ge al salmagy birneshe gramnan 330 kg ga dejin zhetedi Қursak zhүzbekanattary kokirek zhүzbekanattarynyn aldyngy tusynda ornalaskan Kambalalardyn kazirgi kezde 7 tukymdaska birigetin 500 ge zhuyk tүrleri barlyk muhittarda kezdesedi Olar әsirese Tynyk muhittyn tropiktik beldeuinde ken taralgan Kambala usak shabaktarmen zhәne teniz tүbindegi bentosty omyrtkasyz zhanuarlarmen korektenedi Kopshilik tүri tenizdin zhagalauga zhakyn zherlerine uyldyryk shashady Uyldyryktan shykkan usak shabaktary zhartylaj moldir tүsti torsyldagy bolady birak ose kele olardyn bas sүjegi simmetriyaly kurylysyn zhogaltyp kozi bir zhagyna auysady Torsyldagy eresekterinde zhojylady Kambalalardyn glossa Platichthys flesus luscus zhәne ozen kambalasy Platichthys flesus Kaspij zhәne Aral tenizderine zhersindirilgen Aral tenizinene zhersindirilgen kambala tүrleri baska kambala tүrlerinen arka zhәne anal zhүzbekanattarynyn uzyna bojynda budyr tompeshikteri zhәne denesinde bolatyn zhuldyz tәrizdi usak kabyrshaktary arkyly azhyratylady Bulardyn denesinin uyzndygy 37 sm salmagy 930 g daj Kattegattan Aral tenizine dejin Halykaralyk dat kazak birikken zhobasyna sәjkes dat balykshylary Aral tenizine kelip kambala aulauga kazhetti kural zhabdyktar berip komek korsetude Қazak balyk sharuashylygy gylym zertteu instituty mamandarynyn derekteri bojynsha Aral tenizi bassejninde kambalanyn 4400 t kory bar Aral tenizinen zhylyna 400 450 t dan balyk aulanady 2001 Zhyl sajyn Aral onirinde kambala aulauga bajlanysty kambala aptalygy otkizilip tүrli takyrypka sәjkes sajystar ujymdastyrylyp otyrady kambalanyn kejbir tүrleri zhyrtkysh paltustar al kopshilik tүrlerinin kәsiptik manyzy zor mysaly sary kanatty kambala sүjir basty kambala kalkan t b 1 2 Derekkozder Өndeu Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IV tom Shanyrak Үj turmystyk enciklopediyasy Almaty Қaz Sov encikl Bas red 1990 ISBN 5 89800 008 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet nbsp Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet https kk wikipedia org w index php title Kambala amp oldid 2435396 betinen alyngan