www.wikidata.kk-kz.nina.az

Қазақ энциклопедиясы Бас редакциясы ғылыми анықтамалық баспа мекемесі Әмбебап және тақырыптық пәндік салалық энциклопеди

Қазақ энциклопедиясы

«Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы – ғылыми-анықтамалық баспа мекемесі. Әмбебап және тақырыптық (пәндік), салалық энциклопедиялар, анықтамалықтар, сөздіктер, тілашарлар шығарумен, көне қолжазбаларды, басылымдарды, ұлы ғұламалардың еңбектерін қайта басумен, күрделі ғылыми-зерттеулер жариялаумен айналысады.

Тарихы

1968 жылы 1 қаңтарда Қазақстан Компартиясы Орталық Комитеті мен Қазақ Кеңес Социалистік Республикасы Министрлер Кеңесінің 1967 жылғы 13 қыркүйектегі Қаулысына сәйкес Қазақстан Ғылым Академиясы жанынан «Қазақ Совет энциклопедиясының» Бас редакциясы болып құрылған.

130 адамнан тұратын ұжымның шығармашылық күші 11 ғылыми редакцияға топтастырылды. Қазақтың тұңғыш энциклопедиясының Бас редакциясы жанынан барлық ғылыми салалары бойынша 29 ғылыми-салалық алқалар мен кеңесшілер тобы ұйымдастырылып, оларға 313 ғалым мен маман тартылды. Олардың ішінде Қазақстан Ғылым Академиясының 27 академигі мен корреспондент мүшесі, 84 ғылыми доктор, 189 ғылыми кандидат болды.

Бас редакция қызметтік құрылымы мен ғылыми мекеме мәртебесін сақтай отырып, 1975 жылы Қазақ КСР-і Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемлекеттің жүйесіне қосылды. Еліміз егемендік алғаннан кейін 1993 жылы «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы болып өзгерді. 2001 жылы 2 қарашада жабық акциондық қоғам болып қайта құрылды. «Қазақ энциклопедиясы» ұжымы өзінің алғашқы күрделі жұмысы 12 томдық «Қазақ Совет энциклопедиясын» 1972–1978 жылдары аралығында әзірлеп, баспадан шығарды.

1982 жылы осы тұңғыш энциклопедияның әліпбилік пән-есім көрсеткіші жеке кітап болып шықты. Бұған жалғаса «Қазақ Советтік Социалистік Республикасы» анықтамалығы (қазақ, орыс тілдерінде 1980 – 1981) жарық көріп, барлығы 15 томдық топтама шығару ісі жемісті аяқталды. Бас редакция ұжымының ең сүбелі еңбектерінің бірі – әрқайсысы төрт томнан қазақ және орыс тілдерінде жарық көрген «Қазақ КСР» атты қысқаша энциклопедиясы (1986–1989). Бұл анықтамалыққа, негізінен, қазақ елінің тарихына, әлеуметтік тұрмыс-тіршілігіне, экономикасы мен табиғатына, қазба байлықтары мен жер-су, қоныстарына байланысты мәліметтер енгізілді. Елдегі саяси-әміршілдік жағдайларға орай бұрын аталмай келген халқымыздың асыл азаматтары туралы әділ бағасын берген мақалалар жарияланды. Еліміз егемендік алып, қазақ тіліне мемлекеттік мәртебе берілуіне байланысты бірнеше тілашар мен сөздік шығарылды. Жас оқырмандарға арналған «Ол кім, бұл не?» (үш томдық, 1985–1987), «Негеш» (1995), «Әлемде талай қызық бар» (екі тілде, 1986–1990) кітаптары жарық көрді.

Ұлы тұлғаларға арналған энциклопедиялар

  • Ш.Уәлиханов шығармаларының академиялық бес томдығын (орыс тілінде, 1984–85),
  • М.Әуезовтің таңдамалы шығармалар жинағын (қазақ, орыс тілдерінде аралас, 1997),
  • "Құрманғазы" (1998),
  • «Қорқыт» (1999),
  • «Ә.Бөкейханов Таңдамалы» (қазақ, орыс тілдерінде аралас, 1995) кітаптарын қайта басып,
  • 20 ғасырдың басында шығып тұрған «Қазақ» газеті мен «Айқап» журналын жеке кітап етіп шығарды (1998, 1995).
  • Абай Құнанбайұлының бүкіл дүние жүзі елдері атап өткен 150 жылдық мерейтойы қарсаңында «Абай энциклопедиясын» (1995) әзірлеп, баспадан шығарды.
  • «Хирургтің анықтамалығы» (академик М.Әлиев, 1997),
  • «Қазақстанда инженерлік істің дамуы» (екеуі де орыс тілінде, 2001 жылы жарық көрді) атты көлемді анықтамалықтар да мамандар мен оқырмандардың қажетін өтеген маңызды басылымдар болды.

2012 жылдың 1 ақпан күні Алматы қаласында "Қаныш Сәтбаев" энциклопедиясының тұсау кесері өтті. Аталған энциклопедия соңғы уақыттары қазақ халқының ұлы перзенттеріне арналып жарық көрген энциклопедиялардың үшіншісі болды. Бұған дейін "Абай" және "Мұхтар Әуезов" атты энциклопедиялар дайындалған болатын.

Облыстар мен қалалар тарихына арналған энциклопедиялар

  • «Алматы энциклопедиясы» (1983, 1996),
  • «Қарағанды энциклопедиясы» (1990),
  • «Ақмола энциклопедиясы» (1995),
  • «Тараз энциклопедиясы» (2003),
  • «Сыр елі энциклопедиясы» (2005),
  • «Оңтүстік Қазақстан энциклопедиясы» (2005),
  • «Солтүстік Қазақстан облысы» (2006),
  • «Маңғыстау энциклопедиясы» (2008),
  • «Ақмола облысы энциклопедиясы» (2009)
  • Халықаралық Түркістан энциклопедиясы (2001) шығарды.

Басқа энциклопедиялар

  • 2-дүниежүзілік соғыстағы кеңес халықтары жеңісінің 50 жылдығына орай «Отан қорғау жолында құрбан болған боздақтарға ескерткіш-кітап» деген айдармен әр облыс бойынша 2–7 томнан тұратын «Боздақтар» көп томдығы қазақ, орыс тілдерінде жарық көрді.
  • Тақырыптық энциклопедиялардың алғашқы легі шағарылды:

Қазақстан ұлттық энциклопедиясы

1997 жылдан 2007 жылға дейін Қазақ энциклопедиясының редакциясы 10 томдық «Қазақстан» ұлттық энциклопедиясын жарыққа шығарды.

Қазақ энциклопедиясының басшылары

Дереккөздер

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9
  2. Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
  3. [1]
  4. "Қазақстан" ұлттық энциклопедиясы, Қазақ энциклопедиясының редакциясы, 1998 жыл, 10 томдық.

Сілтемелер

уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар.
Жарияланған күні:
Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy gylymi anyktamalyk baspa mekemesi Әmbebap zhәne takyryptyk pәndik salalyk enciklopediyalar anyktamalyktar sozdikter tilasharlar shygarumen kone kolzhazbalardy basylymdardy uly gulamalardyn enbekterin kajta basumen kүrdeli gylymi zertteuler zhariyalaumen ajnalysady 1 Mazmuny 1 Tarihy 2 Ұly tulgalarga arnalgan enciklopediyalar 3 Oblystar men kalalar tarihyna arnalgan enciklopediyalar 4 Baska enciklopediyalar 5 Қazakstan ulttyk enciklopediyasy 6 Қazak enciklopediyasynyn basshylary 7 Derekkozder 8 SiltemelerTarihy1968 zhyly 1 kantarda Қazakstan Kompartiyasy Ortalyk Komiteti men Қazak Kenes Socialistik Respublikasy Ministrler Kenesinin 1967 zhylgy 13 kyrkүjektegi Қaulysyna sәjkes Қazakstan Ғylym Akademiyasy zhanynan Қazak Sovet enciklopediyasynyn Bas redakciyasy bolyp kurylgan 130 adamnan turatyn uzhymnyn shygarmashylyk kүshi 11 gylymi redakciyaga toptastyryldy Қazaktyn tungysh enciklopediyasynyn Bas redakciyasy zhanynan barlyk gylymi salalary bojynsha 29 gylymi salalyk alkalar men kenesshiler toby ujymdastyrylyp olarga 313 galym men maman tartyldy Olardyn ishinde Қazakstan Ғylym Akademiyasynyn 27 akademigi men korrespondent mүshesi 84 gylymi doktor 189 gylymi kandidat boldy 2 Bas redakciya kyzmettik kurylymy men gylymi mekeme mәrtebesin saktaj otyryp 1975 zhyly Қazak KSR i Baspa poligrafiya zhәne kitap saudasy isteri zhonindegi memlekettin zhүjesine kosyldy Elimiz egemendik algannan kejin 1993 zhyly Қazak enciklopediyasynyn Bas redakciyasy bolyp ozgerdi 2001 zhyly 2 karashada zhabyk akciondyk kogam bolyp kajta kuryldy Қazak enciklopediyasy uzhymy ozinin algashky kүrdeli zhumysy 12 tomdyk Қazak Sovet enciklopediyasyn 1972 1978 zhyldary aralygynda әzirlep baspadan shygardy 1982 zhyly osy tungysh enciklopediyanyn әlipbilik pәn esim korsetkishi zheke kitap bolyp shykty Bugan zhalgasa Қazak Sovettik Socialistik Respublikasy anyktamalygy kazak orys tilderinde 1980 1981 zharyk korip barlygy 15 tomdyk toptama shygaru isi zhemisti ayaktaldy Bas redakciya uzhymynyn en sүbeli enbekterinin biri әrkajsysy tort tomnan kazak zhәne orys tilderinde zharyk korgen Қazak KSR atty kyskasha enciklopediyasy 1986 1989 Bul anyktamalykka negizinen kazak elinin tarihyna әleumettik turmys tirshiligine ekonomikasy men tabigatyna kazba bajlyktary men zher su konystaryna bajlanysty mәlimetter engizildi Eldegi sayasi әmirshildik zhagdajlarga oraj buryn atalmaj kelgen halkymyzdyn asyl azamattary turaly әdil bagasyn bergen makalalar zhariyalandy Elimiz egemendik alyp kazak tiline memlekettik mәrtebe beriluine bajlanysty birneshe tilashar men sozdik shygaryldy Zhas okyrmandarga arnalgan Ol kim bul ne үsh tomdyk 1985 1987 Negesh 1995 Әlemde talaj kyzyk bar eki tilde 1986 1990 kitaptary zharyk kordi Ұly tulgalarga arnalgan enciklopediyalarSh Uәlihanov shygarmalarynyn akademiyalyk bes tomdygyn orys tilinde 1984 85 M Әuezovtin tandamaly shygarmalar zhinagyn kazak orys tilderinde aralas 1997 Қurmangazy 1998 Қorkyt 1999 Ә Bokejhanov Tandamaly kazak orys tilderinde aralas 1995 kitaptaryn kajta basyp 20 gasyrdyn basynda shygyp turgan Қazak gazeti men Ajkap zhurnalyn zheke kitap etip shygardy 1998 1995 Abaj Қunanbajulynyn bүkil dүnie zhүzi elderi atap otken 150 zhyldyk merejtojy karsanynda Abaj enciklopediyasyn 1995 әzirlep baspadan shygardy Hirurgtin anyktamalygy akademik M Әliev 1997 Қazakstanda inzhenerlik istin damuy ekeui de orys tilinde 2001 zhyly zharyk kordi atty kolemdi anyktamalyktar da mamandar men okyrmandardyn kazhetin otegen manyzdy basylymdar boldy 2012 zhyldyn 1 akpan kүni Almaty kalasynda Қanysh Sәtbaev enciklopediyasynyn tusau keseri otti Atalgan enciklopediya songy uakyttary kazak halkynyn uly perzentterine arnalyp zharyk korgen enciklopediyalardyn үshinshisi boldy Bugan dejin Abaj zhәne Muhtar Әuezov atty enciklopediyalar dajyndalgan bolatyn 3 Oblystar men kalalar tarihyna arnalgan enciklopediyalar Almaty enciklopediyasy 1983 1996 Қaragandy enciklopediyasy 1990 Akmola enciklopediyasy 1995 Taraz enciklopediyasy 2003 Syr eli enciklopediyasy 2005 Ontүstik Қazakstan enciklopediyasy 2005 Soltүstik Қazakstan oblysy 2006 Mangystau enciklopediyasy 2008 Akmola oblysy enciklopediyasy 2009 Halykaralyk Tүrkistan enciklopediyasy 2001 shygardy Baska enciklopediyalar2 dүniezhүzilik sogystagy kenes halyktary zhenisinin 50 zhyldygyna oraj Otan korgau zholynda kurban bolgan bozdaktarga eskertkish kitap degen ajdarmen әr oblys bojynsha 2 7 tomnan turatyn Bozdaktar kop tomdygy kazak orys tilderinde zharyk kordi Takyryptyk enciklopediyalardyn algashky legi shagaryldy Қazakstan tabigaty 1 2 tomy 2008 2009 Қazakstan gylymy 2 tom 2009 2010 Қazakstan ulttyk enciklopediyasy1997 zhyldan 2007 zhylga dejin Қazak enciklopediyasynyn redakciyasy 10 tomdyk Қazakstan ulttyk enciklopediyasyn zharykka shygardy Қazak enciklopediyasynyn basshylaryAkademik Muhamedzhan Қarataev 1968 1979 Akademik Manash Қozybaev 1980 1986 Akademik Rymgali Nurgali 1986 1997 Akademik Әbdimәlik Nysanbaev 1997 2003 Professor Bүrkitbaj Ayagan 2003 2009 Professor Bauyrzhan Zhakyp 2009 osy uakytka dejin 4 Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6 1 Қazakstan ulttyk enciklopediyasy Қazak enciklopediyasynyn redakciyasy 1998 zhyl 10 tomdyk SiltemelerҚazak enciklopediyasynyn resmi veb sajtyBul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz https kk wikipedia org w index php title Қazak enciklopediyasy amp oldid 3086294 betinen alyngan