Санкт-Петербург

Санкт-Петербург (орыс. Санкт-Петербург, Питер) — Ресейдің федералдық мәні бар қала, Солүстік-Батыс федералды аймағының және Ленинград облысының әкімшілік орталығы. 1914 жылдың 31 тамызынан 1924 жылдың 26 қаңтарына дейін Петроград, 1924 жылдың 26 қаңтарынан 1991 жылдың 6 қыркүйегіне дейін Ленинград деп аталған.

Федералдық деңгейдегі маңызы бар қала
Санкт-Петербург
орыс. Санкт-Петербург
Ту Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел	РесейРесей
Федерация субъектiсі	Санкт-Петербург
Ішкі бөлінісі	18 аудан
Губернаторы	Александр Дмитриевич Беглов
Тарихы мен географиясы
Координаттары	59°57′ с. е. 30°19′ ш. б. / 59.950° с. е. 30.317° ш. б. / 59.950; 30.317 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 59°57′ с. е. 30°19′ ш. б. / 59.950° с. е. 30.317° ш. б. / 59.950; 30.317 ^(G) ^(O) ^(Я)
Құрылған уақыты	1703
Бұрынғы атаулары	Санкт-Петербург, Петроград, Ленинград
Жер аумағы	1439 км²
Биіктігі	3 м
Уақыт белдеуі	UTC+4
Тұрғындары
Тұрғыны	▲ 5 351 935 адам (2018)
Агломерация	5,4 млн (2002)
Ұлттық құрамы	орыстар — 84,73 % украиндар — 1,87 % белорустар — 1,17 % еврейлер — 0,78 % татарлар — 0,76 % армяндар — 0,41 %
Этнохороним	петербургтық
Ресми тілі	орыс тілі
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+7 812
Пошта индекстері	190000-199406
Автомобиль коды	78, 98, 178
ОКАТО коды	40
Басқалары
Ресми емес атауы	Невадағы қала, Солтүстік Пальмира, Петров қаласы, Питер, Солтүстік астана, Солтүстік Венеция, Жарық түн қаласы, Мәдениеттің астанасы, Петербург.
gov.spb.ru  (орыс.)
Санкт-Петербург
Санкт-Петербург шекарасы
Ортаққордағы санаты: Санкт-Петербург

Географиясы

Санкт-Петербург Ленинград облысындағы Нева өзенінің Фин бұғазына құяр сағасында орналасқан. Тұрғындарының саны 9,50 млн-ға жуық (2018). Санкт-Петербург аумағынан 45-тен астам өзен, 40-қа жуық канал өтеді. Портты қала, әуе, автомобиль жолдарының және темір жолдың ірі торабы.

Климаты

Санкт-Петербург ауа райы
Көрсеткіш	Қаң	Ақп	Нау	Сәу	Мам	Мау	Шіл	Там	Қыр	Қаз	Қар	Жел
Абсолюттық максимум, °C	8,7	10,2	15,3	25,3	33,0	34,6	35,3	37,1	30,4	20,2	11,4	10,9
Орташа максимум, °C	−3,2	−2,9	2,1	9,3	16,1	20,2	23,0	20,9	15,2	8,6	2,3	−1
Орташа температура, °C	−5,7	−5,5	−1	5,4	11,6	16,1	19,1	17,3	12,1	6,3	0,4	−3,2
Орташа минимум, °C	−8,1	−8,2	−4,1	1,5	7,1	11,9	15,1	13,6	9,0	4,0	−1,5	−5,4
Абсолюттық минимум, °C	−34,7	−27,7	−21,7	−12,5	−2,6	0,7	5,8	3,8	−1,6	−9,7	−20,1	−26,5
Жауын-шашын нормасы, мм	45,3	34,1	33,8	33,4	45,7	68,8	81,4	88,9	63,5	65,5	57,8	52,8
Дерекнама: Санкт-Петербург - ауа райы мен климаты

Мәдениеті

Ресей ғылым академиясының ғылыми орталығы, 43 жоғары оқу орны, 120 музей, 18 театр, Салтыков-Щедрин атындағы Ресей ұлттық кітапханасы, машина, станок, аспап, кеме жасау зауыттары, тоқыма фабрикасы, химиялық, түсті және қара металургия комбинаттары бар. Метрополитені 1955 ж. іске қосылған. Қаланы 1703 ж. Петр І салдырған. 1712 — 1918 ж. Ресей астанасы болды. 19 ғасырдың соңы мен 20 ғасырдың басында Санкт-Петербургдың жоғары оқу орындарында бірқатар қазақ интеллигенциясының өкілдері оқыды. Б.Қаратаев, Б.Сыртанов, Ж.Ақпаев, С.Лапин, М.Шоқай, Б.Құлманов Санкт-Петербургдың Императорлық университетінде, Ә.Бөкейхан Санкт-Петербург Императорлық орман институтында, М.Тынышбаев Санкт-Петербург Императорлық жол қатынасы институтында, С.Аспандияров пен Х.Досмұхамедов Санкт-Петербург Императорлық әскери медициналақ институтында білім алды. Қазақтың алғашқы баспасөздерінің бірі саналатын “Серке” газеті Санкт-Петербургда жарық көрді. Бүкілресейлік мұсылмандардың екінші съезі Санкт-Петербургда өтті. Бірінші орыс револяциясы, Ақпан революциясы және Қазан төңкерісі Санкт-Петербургда басталды. 1918 ж. астана Санкт-Петербургдан Мәскеу қаласына көшірілді. 2-дүниежүзілік соғыс кезінде қала 29 ай бойы неміс фашистері әскерлерінің қоршауында болды. Сол тұста Санкт-Петербург тұрғындарына Қазақстан халқы көп көмек көрсетті. Қаланы жаудан қорғауда көптеген қазақстандықтар ерлікпен шайқасты (Ленинград шайқасы). Ж.Жабаевтың “Ленинградтық өренім!” атты жалынды жыры жауынгерлерді жаумен күреске жігерлендірді. Қазіргі кезде Санкт-Петербургда Ж.Жабаев пен Ә.Молдағұлова есімімен аталатын көшелер бар. Петропавл қамалы, Қысқы сарай, Биржа ғимараты, Исаакий соборы, т.б. сәулет өнері ескерткіштері ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енгізілген. 2003 ж. Санкт-Петербургдың 300 жылдық мерейтойы аталып өтілді. Санкт-Петербургдағы қазақ диаспорасы 2 мыңға жуық адамды құрайды. Қалада қазақтардың ұлттық орталығы жұмыс істейді.

Экономикасы

Санкт-Петербург — Ресей Федерациясының маңызды экономика орталықтарының бірі. Санкт-Перербургтың экономикалық дамуы, өндіріс және сауда комитетінің мәліметі бойынша, 2012 жылы аймақтық жалпы өнімі 2,138 трлн рубль болған ( 2011 жылы — 2,072 трлн руб.). Экономикасының негізгі көзі (жақшаның ішінде 2010 жылғы аймақтық жалпы өнімінің бөлігі):

• өндеу өнеркәсібі (24,1 %),
• сауда (18,7 %),
• жылжымайтын мүлікпен операциялар (18,2 %),
• көлік және байланыс (9,9 %),
• құрылыс (7,8 %),
• басқа (21,3 %).

Қаржы нарығы айналымынан Ресейде екінші орын алады. Қалада бірнеше биржа, 42 коммерциялық банк, Санкт-петербург халықаралық банкі, басқа аймақтардың банктерінің 100 шақты филиалы, 400-ден астам брокер компаниясы жұмыс істейді.

Галерея

• Санкт-Петербургтың көрнекті тарихи жерлері

Петр-Павел бекетіне Нева өзені жағынан көрініс

Дворцовая алаңы

Пайдаланылған cілтемелер

1. Администрации Санкт-Петербурга
2. Петербург в цифрах. Официальный портал администрации СПб. Тексерілді, 21 қазан 2011.
3. Солодилов В. В. Транспортно-коммуникационная основа согласованного развития Москвы и Санкт-Петербурга (PDF). Развитие городских агломераций в зоне транспортного коридора Москва — Санкт-Петербург. Фонд «Центр стратегический разработок „Северо-запад“» (2005). Басты дереккөзінен мұрағатталған 21 тамыз 2011. Тексерілді, 11 января 2009.
4. Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
5. Инвестиционный паспорт Санкт-Петербурга. 2013. Комитет по инвестициям Санкт-Петербурга. Басты дереккөзінен мұрағатталған 9 қаңтар 2014. Тексерілді, 9 қазан 2013.
6. Итоги социально-экономического развития санкт-петербурга за 2011 ж.. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 қараша 2012. Тексерілді, 14 қараша 2012.
7. Банки: Все города: все банки региона Санкт-Петербург. Банки.ру. Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 қаңтар 2012. Тексерілді, 21 қазан 2011.