Овернь — Рона — Альпі (фр. Auvergne‐Rhône‐Alpes) — Францияның 2014 жылғы аумақтық реформасы нәтижесінде Овернь және Рона-Альпі аймақтарын қосу арқылы құрылған Франция аймағы. Жаңа аумақтың, 2015 жылғы желтоқсанда өткен облыстық сайлаудан кейін құрылған күні 2016 жылдың 1 қаңтары.
| Овернь — Рона — Альпы |
|---|
| фр. Auvergne‐Rhône‐Alpes | |
|---|---|
| (Аймақ туы) | (Аймақ елтаңбасы) |
| Орналасуы | |
| | |
| Астанасы | Лион |
| Ірі қалалары | Лион, Сент-Этьен, Гренобль, Вилербан, Клермон-Ферран |
| Кеңес президенті | Лоран Вокье |
| Департаменттер | 13 департамент |
| Кантондар | 242 кантон |
| Коммунналар | 4189 коммунна |
| Ресми тілдері | Француз тілі, франко-прованс тілі, окситан тілі |
| Халқы | ( орын) |
| * 01.01.2013 (бағалаулар бойынша) | 7 757 595 |
| * 08.03.2013 (санақ бойынша) | |
| * Тығыздығы (110) | /км² |
| Жер аумағы1 | 69 711 км² |
| Уақыт белдеуі | +1 |
| ISO | FR-V |
| 1 Өзен, су, көлдерді және ауданы 1 км² астам мұздықтарды, сондай-ақ өзендердің эстуарийлерін санамағандаға жер реестрі бойынша. | |
Атауы Өңдеу
Заң мәтіні бұрыннан бар тарихи аймақтары Оверньнің (фр. Auvergne), Рона өзені (фр. Rhône) және Француз Альпілері (фр. Alpes) дефис арқылы бөлінген (француз емлесі) атауларының қосындысынан тұратын аймақтың уақытша атауын анықтайды. Аймақтық астананың тұрақты атауы мен орналасқан жерін Өңірлік кеңес 2016 жылдың 1 шілдесіне дейін анықтауы және 2016 жылдың 1 қазанына дейін Францияның Мемлекеттік кеңесі бекітуі тиіс.
Жан-Жак Керан(франц.) , Рона-Альпі аймағы Кеңесінің президенті болашақ аймақтың атауы ретінде «AURA» атауын (сөздердің басын құрайтын уақытша атауды) ұсынды, бұл біріккен аумақтар арасындағы бірауыздылықты көрсетуі керек. Интернет-басылымдардың айтуынша, ең танымал есімдер фр. Rhône‐Alpes‐Auvergne, фр. AURA и фр. Alpes‐Auvergne болып саналады.
2016 жылдың 28 қыркүйегінде Овернь — Рона — Альп деген уақытша атауды Мемлекеттік ресми кеңес таңдады .
География Өңдеу
Жалпы ауданы 69 711 км² аймақ Францияның шығысында орналасқан және солтүстігінде Бургундия — Франш-Конте, солтүстік-батыста Орталық — Луара аңғарымен, батыста Жаңа Аквитания және Прованс — Альпі — Кот-д'Азур және оңтүстігінде Окситания аймақтарымен шектеседі. Сондай-ақ шығысында Италия және Швейцариямен шекарасы бар.
Аймақтың ландшафты шығысында және солтүстік-шығысында Альпі және Юра тау жоталары мен батыста Орталық массивтен құралған.
Шығыс Францияның негізгі кеме жүретін өзендері Рона және Соне осы аймақ арқылы өтеді. Батысында Луара мен Алье өзендерінің бастаулары орналасқан.
Тарих Өңдеу
1790 жылы көптеген тарихи провинциялар департаменттерге айналды. Бұл зардап шеккен аумақтар, мысалы: Овернь, үш департаментке бөлінген, Бурбонне, шамамен Алье аймағына сәйкес келеді. Бресс, Бюже, Домб және Паи-де-Гекс Франк-Лионна провинциясымен біріктіріліп, Эн департаментін құрады. Дофин аймағында үш департамент пайда болды: Дром, Жоғары Альпі және Изер. Лион провинциясы 1793 жылы екіге бөлінген және одан Лион қаласы бөлініп алынған Рона-э-Луара департаментін құрды. Виварет провинциясы Ардеш департаментін құрады. 1860 жылы Савой герцогтігі Францияға екі департамент ретінде қосылды: Савойя және Жоғары Савойя.
1919 жылы Үшінші республика кезінде Этьеном Клемантель((франц.) ) кезінде «экономикалық аймақтар» құрылып, экономикалық жоспарлаудың алғашқы әрекеті жасалды.
1941 жылы 30 маусымда маршал Петен үкіметі аймақтық кемелдің басшылығымен департаменттерді біріктірді. Екі аймақ пайда болады: Эн, Ардеш, Дром, Изер, Луара, Рона, Савойя және Жоғары Савойяны қамтитын Овернь және Канталь, Жоғары-Луара және Пюи-де-дом департаменттерін қамтитын Рона-Альпі. Олар 1946 жылға дейін тұрды және 1960 жылы қайта құрылды. Бұл құрылым 2015 жылға дейін өзгеріссіз қалды.
Әкімшілік бөлініс Өңдеу
Аймақ 69 711 км² астам аумақты алып жатыр, халқы 7 695 264. Халық тығыздығы (2012 жылғы жағдай бойынша) 110 адам/км². Әкімшілік орталығы - Лион.
Департаменттер Өңдеу
| Департамент | Елтаңба | Ауданы | Халқы | Префектура | Халық тығыздығы | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 01 | Эн | 5 762 км² | 612 191 | Бурк-ан-Брес | 106 адам/км² | |
| 03 | Алье | 7340 км² | 342 911 | Мулен | 47 адам/км² | |
| 07 | Ардеш | 5529 км² | 318 407 | Прива | 58 адам/км² | |
| 15 | Канталь | 5726 км² | 147 415 | Орияк | 26 адам/км² | |
| 26 | Дром | 6530 км² | 491 334 | Валанс | 75 адам/км² | |
| 38 | Айзер | 7 431 км² | 1 224 993 | Гренобль | 165 адам/км² | |
| 42 | Луара | 4781 км² | 753 763 | Сент-Этьен | 158 адам/км² | |
| 43 | Жоғарғы Луара | 4977 км² | 225 686 | Ле-Пюи-ан-Веле | 45 адам/км² | |
| 63 | Пюи-де-Дом | 7970 км² | 638 092 | Клермон-Ферран | 80 адам/км² | |
| 69D | Рона | 2715 км² | 471 026 | Лион | 158 адам/км² | |
| 69M | Лион метрополиясы | 534 км² | 1 324 637 | Лион | 2 482 адам/км² | |
| 73 | Савой | 6028 км² | 421 105 | Шамбери | 70 адам/км² | |
| 74 | Жоғарғы Савойя | 4388 км² | 756 501 | Анси | 172 адам/км² |
Ең ірі қалалар Өңдеу
Аймақтың ең ірі қалалары (халқы 30 мыңнан астам тұрғыны бар) мыналар:
| № | Қала | Департамент | Халық саны (2013) |
|---|---|---|---|
| 1 | Лион | Лион метрополиясы | 500 715 |
| 2 | Сент-Этьен | Луара | 172 023 |
| 3 | Гренобль | Изер | 160 215 |
| 4 | Вилербан | Лион метрополиясы | 147 192 |
| 5 | Клермон-Ферран | Пюи-де-Дом | 141 463 |
| 6 | Валанс | Дром | 61 767 |
| 7 | Венисьё | Лион метрополиясы | 61 636 |
| 8 | Шамбери | Савой | 58 653 |
| 9 | Анси | Жоғарғы Савойя | 52 029 |
| 10 | Во-ан-Велен | Лион метрополиясы | 44 087 |
| 11 | Сен-При | Лион метрополиясы | 42 950 |
| 12 | Калюир-э-Кюир | Лион метрополиясы | 42 581 |
| 13 | Бурк-ан-Брес | Эн | 40 490 |
| 14 | Брон | Лион метрополиясы | 38 746 |
| 15 | Сент-Мартен-д'Эр | Изер | 38 019 |
| 16 | Монтлюкон | Алье | 37 839 |
| 17 | Монтелимар | Дром | 36 643 |
| 18 | Вильфранш-сюр-Сон | Рона | 36 531 |
| 19 | Эшироль | Айзер | 35 684 |
| 20 | Роан | Луара | 35 507 |
| 21 | Сен-Шамон | Луара | 35 308 |
| 22 | Тонон-ле-Бен | Жоғарғы Савойя | 34 610 |
| 23 | Анмас | Жоғарғы Савойя | 34 261 |
| 24 | Роман-сюр-Изер | Дром | 33 632 |
| 25 | Мезье | Лион метрополиясы | 31 438 |
| 26 | Рилье-ла-Папе | Лион метрополиясы | 30 645 |
Дереккөздер Өңдеу
- Cyprien Cini, Loïc Farge Élections régionales 2015 : sept nouvelles régions se cherchent toujours un nom (фран.). RTL (14 желтоқсан 2015). Басты дереккөзінен 27 қаңтар 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 10 қаңтар 2016.
- Laurence Albert Les nouvelles régions à la recherche de leurs futurs noms (фран.). Les Échos (25 Қараша 2015). Басты дереккөзінен 26 қараша 2015.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 10 қаңтар 2016.
- French decree n° 2016-1266 : Portant fixation du nom et du chef-lieu de la région Auvergne-Rhône-Alpes (фран.) (28 қыркүйек 2016). Басты дереккөзінен 12 қазан 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 3 қаңтар 2017.
- Euromag.ru - Француздық Лион 2015 жылы метрополияға айналады. Басты дереккөзінен 11 қыркүйек 2015.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 28 мамыр 2015.
- Populations légales 2013 des départements et des collectivités d'outre-mer (фран.). Institut national de la statistique et des études économiques. Басты дереккөзінен 20 қаңтар 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 28 желтоқсан 2015.