Лесото

Координаттар: 29°34′00″ о. е. 28°17′00″ ш. б. / 29.56667° о. е. 28.28333° ш. б. / -29.56667; 28.28333 ^{(G) (O) (Я)}

Лесото (сесуто тілінде, ағылш. Lesotho) немесе Лесото патшалығы — Африканың оңтүстігіндегі мемлекет (1966 жылға дейін Басутоленд деп аталды).

Лесото патшалығы ағылш. Kingdom of Lesotho сесото Muso oa Lesotho
Байрақ Елтаңба
Ұран: «Khotso, Pula, Nala»
Әнұран: «Lesotho Fatse La Bontata Rona»
Тарихы
Тәуелсіздік күні	4 қазан 1966 жыл (Ұлыбританиядан)
Мемлекеттік құрылымы
Ресми тілдері	ағылшын тілі және сесото
Елорда	Масеру
Ірі қаласы	Масеру
Үкімет түрі	Конституциялық монархия
Королі Премьер-министрі	Летсие III Том Табане
Географиясы
Жер аумағы • Барлығы • % су беті	Әлем бойынша 137-ші орын 30 355 км² 0,0032
Жұрты • Сарап (2016) • Санақ (2004) • Тығыздығы	2 203 821 адам (144-ші) 2 031 348 адам 68,1 адам/км² (138-ші)
Экономикасы
ЖІӨ (АҚТ)  • Қорытынды (2017)  • Жан басына шаққанда	7,448 млрд. $ 3,868 $
ЖІӨ (номинал)  • Қорытынды (2017)  • Жан басына шаққанда	2,721 млрд. $ 1,413 $
АДИ (2018)	▲ 0,515 (төмен) (160-шы)
Валютасы	рэнд, лоти
Қосымша мәліметтер
Интернет үйшігі	.ls
ISO коды	LS
ХОК коды	LES
Телефон коды	+266
Уақыт белдеулері	UTC+2 және Africa/Maseru

Жер аумағы 30,35 мың км². Халқы – 2,1 млн. Этникалық құрамының басым бөлігін басуто халқының өкілдері (79%) құрайды. Астанасы — Масеру қаласы Ресми тілдері — ағылшын және сесуто.

Халқының 42%-ы протестанттар, 38%-ы католиктер, қалғандары әр түрлі діни сенімдерді ұстанады. Мемлекеттік құрылысы – конституциялық монархия (корольдік). Заң шығарушы органы – Сенат және Ұлттық Асссамблеядан тұратын қос палаталы парламент. Атқарушы билікті премьер-министр бастаған үкімет жүргізеді. Ұлттық мейрамы – Тәуелсіздік күні – 4 қазан (1966). 1966 жылдан БҰҰ-на және Африкалық Бірлік ұйымына (ОАЕ) мүше.

Ақша бірлігі – лоти.

Табиғаты

Лесотоның шығысы мен оңтүстік Дракон тауларымен шектелген, Басуто үстіртінде орналасқан. Ең биік жері – Табана нтленьяна (3482 м) тауы. Климаты субтропиктік, қаңтардағы орташа температурасы 25 – 26ӘС, шілдеде 15ӘС. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 750 – 1000 мм. Басты өзені – Оранис. Ландшафтысына астық тұқымдас шөптесінді дала тән, Дракон тауында бұта басым өседі. Негізгі пайдалы қазбалары – алмас, көмір, уран мен кварц.

Тарихы

Лесотоның ежелгі тарихы аз зерттелген. Лесотоның байырғы тұрғындары бушмендер болды. 17 – 18 ғасырларда басуто тайпалары оларды ығыстырып шығарды. 1860 ж. елді ағылшындар басып алып, 1868 – 1966 ж. аралығында Ұлыбританияның протектораты болды. 1966 ж. Лесото тәуелсіздік алғанымен елде саяси тұрақсыздық орын алып, жиі-жиі әскери төңкерістер болып тұрды. 1993 ж. 27 наурызда халықаралық күштердің қысымымен елде демократиялық сайлау өтіп, әскери режим биліктен кетті. 2 сәуірде парламент Лесотоныңның жаңа конституциясын қабылдады. Лесото сыртқы қатынастарда блоктарға қосылмау саясатын ұстанады.

Экономикасы

Лесото экономикасы ауыл шаруашылығына негізделген. Басты дақылдары: жүгері, сорго, бидай, арпа. Мал шаруашылығы, жүн және түбіт өндіру дамыған. Сыртқы саудасы негізінен Оңтүстік Африка Республикасына (экспорт – 85%, импорт – 90%) бағытталған. Жалпы ұлттық өнімінің жан басына шаққандағы мөлшері 2480 АҚШ долларына тең (1997). Сыртқа шикізат өнімдерін, жүн, алмас, бидай, көкөніс шығарады. Сырттан, негізінен, отын, азық-түлік, тұрмысқа қажетті тауарларды әкеледі.

Дереккөздер

1. Lesotho. International Monetary Fund.
2. 2016 Human Development Report. United Nations Development Programme (2016). Тексерілді, 21 наурыз 2017.