Доллар (ағылш. dollar) — Америка Құрама Штаттарының, Канаданың (Канада доллары), Аустралияның (Аустралия доллары) мемлекеттік қазыналық билеті. Басқа елдерде де (Жаңа Зеландия, Либерия, Эфиопия, Малайзия, Сингапур, Гайана, Ямайка, Тобаго және Гондурас, Гонконг) қолданылады. 1 доллар 100 центтен тұрады.
Ең алғашқы доллар АҚШ-та 1786 ж. күміс (24,34) доллар ретінде енгізілген. 1900 жылдан бастап долларға таза алтынның 1.50463 грамы теңестірілген. 1934 ж. доллар девальвацияға ұшырап, 40,94%-ке құнсызданды. Оның алғашқы алтындық баламы 1,6 г болса, 1900 ж. 1,5 г төмендеп, 1934 ж. таза алтынның 0,888 гр-ы болып белгіленді. Кейінірек долларлық шақалар айналыстан шығарылып, банкноттық ақша белгілерімен ауыстырылды. 1954 жылдан бастап АҚШ-тың төлем балансының үздіксіз тапшылығына, алтын қорының азаюына және құнсызданудың үздіксіз көтерілуіне байланысты доллардың сатып алу қабілеті төмендеді. 1993 ж. 1 доллар 0.1039 грамм алтын шамасында болды. Бүгінде айналыста 100, 50, 10, 5, 1 долларлық федералды резервтік билеттер және 10, 5, 2, 1 долларлық күміс сертификаттар, 10, 5, 2, 1 мыс-мырыш центтері пайдаланылады.
Қазіргі заманғы теорияларда және өзгертілген жазуда «US» нұсқасын қарастырады.
«Доллар» атауымен валюталар
| Суреті | Валюта коды | Атауы | Айналыстағы пайдалану мерзімі | Ел | Айналыстағы номиналы |
|---|---|---|---|---|---|
| Сурет:Australian 100note front.jpg | AUD | Австралия доллары | 1966 | Аустралия | банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1, 2 доллара |
| Сурет:Bahamas 25 cents-2.JPG | BSD | Багам доллары | 1966 | Багам аралдары | банкноттар: 1, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 15, 25 цент |
| Сурет:Barbados 1 dollar-2.JPG | BBD | Барбадос доллары | 1973 | Барбадос | банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 5, 10, 25 цент, 1 доллар |
| BZD | Белиз доллары | 1973 (Британдық Гондурастың доллары ретінде 1885—1973 жылдары) | Белиз | банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар | |
| BMD | Бермуд доллары | 1970 | Бермудалар | банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар | |
| BND | Бруней доллары | 1967 | Бруней | банкноттар: 1, 5, 10, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 20 және 50 цент | |
| жоқ | Вест-индия доллары | 1935—1964 | Барбадос, Британдық Гвиана, Тринидад және Тобаго, Британдық Желдіңөті аралдары, Британдық Желдіңасты аралдары, Вест-Индия Федерациясы, Ямайка | ||
| Сурет:East carribean dollar rev.jpg | XCD | Шығыс-кариб доллары | 1965 | Антигуа және Барбуда, Доминика, Гренада, Монтсеррат, Сент-Китс және Невис, Сент-Люсия, Сент-Винсент және Гренадины, Ангилья | банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 2, 5, 10, 25 цент, 1 доллар |
| жоқ | Гавай доллары | 1847—1903 | Гавайи | ||
| GYD | Гайана доллары | 1965 ж. | Гайана | банкноттар: 20, 100, 500, 1000, 5000 монеталары: 1, 5, 10 доллар | |
| HKD | Гонконг доллары | 1845 ж. | Гонконг | банкноттар: 10, 20, 50, 100, 500 және 1000 монеталары: 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5, 10 доллар | |
| ZWC | Зимбабве доллары | 1981—2009 | Зимбабве | Аса жоғары инфляцияға байланысты 2009 жылы 30 маусымда зимбабве доллары Зимбабве Резервтік Банкының шешімімен өзінің өмір сүруін тоқтатты. | |
| KYD | Кайман аралдарының Доллары | 1972 | Кайман аралдары | банкноттар: 1, 5, 10, 25, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 25 цент | |
| Сурет:Loonie reverse view.png | CAD | Канада доллары | 1858 | Канада | банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 5, 5, 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5 доллар |
| жоқ | Кирибати доллары | 1979 | Кирибати | банкноттар: жоқ монеталары: 1, 5, 10, 25 цент, 1, 2 доллара | |
| LRD | Либерия доллары | 1944 | Либерия | банкноттар: 1, 5, 10, 20, 50 және 100 монеталары: 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар | |
| жоқ | Малай және Британдық Борнео доллары | 1953—1969 | Малай Федерациясы, Сингапур, Саравак, Солтүстік Борнео, Бруней | ||
| жоқ | Малай доллары | 1939—1953 | Бруней, Джохор, Кедах, Келантан, Перлис, Сингапур, Стрейтс Сетлментс, Тренгану, Федеративтік малай мемлекеттері, Малай Одағы, Малай Федерациясы | ||
| Халықаралық доллар | |||||
| жоқ | Монғол доллары | 1921—1925 | Богдо-хан Моңғолиясы | банкноттар: 10, 25, 50, 100 | |
| NAD | Намибия доллары | 1993 | Намибия | банкноттар: 10, 20, 50, 100 және 200 монеталары: 1, 2, 5, 10, 20 және 50 цент, 1, 2 және 5 доллар. | |
| жоқ | Ниуэ доллары | 2009 | Ниуэ | банкноттар: жоқ монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар | |
| NZD | Жаңа Зеландия доллары | 1967 | Жаңа Зеландия, Ниуэ, Кука аралдары, Токелау, Питкэрн. | банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 10, 20, 50 цент, 1, 2 доллар | |
| жоқ | Ньюфаундленд доллары | 1858—1949 | Ньюфаундленд. | ||
| Сурет:50 долларов Островов Кука аверс.jpg | жоқ | Кука аралдары доллары | 1972 | Кука аралдары | банкноттар: 3, 10, 20, 50 монеталары: 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5 доллар |
| жоқ | Питкэрн аралдары доллары | 1988 | Питкэрн аралдары | банкноттар: жоқ монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5, 10, 25, 50, 250 доллар | |
| жоқ | Бұғаздар доллары | 1904—1939 | Колония Стрейтс-Сетлментс, Біріккен Малай Султанаттары, Бірікпеген Малай Султанаттары, Саравак, Бруней және Солтүстік Борнео. | ||
| жоқ | Родезия доллары | 1970—1981 | Зимбабве | ||
| жоқ | Саравака доллары | 1858—1953 | Саравак | ||
| жоқ | Солтүстік Борнео доллары | 1882—1953 | Солтүстік Борнео | ||
| SGD | Сингапур доллары | C 1967 | Сингапур | банкноттар: 2, 5, 10, 50, 100, 1000 монеталары: 1, 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар | |
| SBD | Соломон аралдарының доллары | 1977 | Соломон аралдары | банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 2, 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар | |
| USD | АҚШ доллары | 1792 | АҚШ, Бермуды, Бонайре, Британдық Виргин аралдары, Шығыс Тимор, Зимбабве, Маршалл аралдары, Палау, Панама, Пуэрто-Рико, Саба, Сальвадор, Синт-Эстатиус, Тёркс және Кайкос, Микронезия Федерациялық Штаттары, Эквадор | банкноттар: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 (ограничено 500, 1000, 5000, 10 000, 100 000) монеталары: 1, 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар | |
| жоқ | АКШ доллары | 1861—1861 | АКШ | банкноттар: 5, 10, 50 цент, 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1000 доллар 4 сынамды 50 цент номиналымен монеталары; 12 сынамды монеталардың номиналымен 1 цент | |
| SRD | Суринам доллары | 2004 | Суринам | банкноттар: 1, 2Үлгі:Дробь, 5, 10, 20, 50, 100 доллар монеталары: 1, 5, 10, 25, 100, 250 цент | |
| жоқ | Тайвань доллары | 1946—1949 | Тайвань | ||
| TWD | Жаңа тайвань доллары | 1949 | Тайвань | банкноттар: 100, 200, 500, 1000, 2000 монеталары: ½, 1, 5, 10, 50 | |
| Сурет:Tt dollar.gif | TTD | Тринидада және Тобаго доллары | 1964 | Тринидад және Тобаго | банкноттар: 1, 5, 10, 20, 100 монеталары: 1, 5, 10, 25 және 50 цент |
| Сурет:Доллар Тувалу.jpg | TVD | Тувалу доллары | 1976 | Тувалу | банкноттар: жоқ монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар |
| FJD | Фиджи доллары | 1969 | Фиджи | банкноттар: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 2, 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар | |
| жоқ | Цзяо-Чжоу доллары | 1907—1914 | Цзяо-Чжоу | ||
| жоқ | Эфиопия доллары | 1945—1976 | Эфиопия | ||
| JMD | Ямайка доллары | 1969 | Ямайка | банкноттар: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1000 монеталары: 1, 5, 10, 20 | |
| жоқ | Жапон оккупациялық доллары | 1942—1945 | Сингапур, Британдық Малайя, Солтүстік Борнео, Саравак, Бруней, Бирма |
Галереясы
АҚШ |
|