Арал

 Басқа мағыналар үшін Арал (айрық) деген бетті қараңыз.

Арал — су қоршаған жер, атау. Су тасқыны кезінде де судан жоғары болып тұрады.

Арал — түгелдей сумен қоршалған құрлықтың бір бөлігі. Құрлыққа қарағанда аралдың ауданы шағын келеді. Жаратылысына қарай құрлықтық және дербес, ал тұрған ортасына қарай мұхиттық, теңіздік және өзендік болып бөлінеді. Жер шарындағы аралдардың жалпы аумағы 9,9 млн. км²-ге тең немесе Еуропа құрлығының ауданымен шамалас келеді. Дүние жүзіндегі ең үлкен арал – Гренландия (2,18 млн. км²). Қазақстандағы ең үлкен арал – Арал теңізіндегі Барсакелмес аралы болған еді, қазіргі таңда ол судың таралуы себебінде жер бетімен біріккен.

Түлен аралдары

Арал түрлері

Аралдарды мынадай түрлерімен ажыратады:

• Құрылықты (құрылықтан бөлініп тұрған);
• Жанартаулық;
• Маржанды;
• Ағызылған;
• Өзендік;
• Жасанды аралдар.

Аумағы 30 000 км² асқан аралдар

Гренландия

рет. №	Атауы	Аумағы в км²	Елі
1	Гренландия	2,175,600	Дания
2	Жаңа Гвинея	790,000	Папуа — Жаңа Гвинея және Индонезия
3	Калимантан (Борнео)	737,500	Бруней, Индонезия және Малайзия
4	Мадагаскар	587,041	Мадагаскар Республикасы
5	Баффин Жері	507,451	Канада
6	Суматра	425,000	Индонезия
7	Хонсү	227,414	Жапония
8	Ұлыбритания	219,000	Құрама Патшалық
9	Виктория	217,291	Канада
10	Элсмир	196,236	Канада
11	Сулавеси	174,600	Индонезия
12	Оңтүстік арал	150,737	Жаңа Зеландия
13	Ява	126,700	Индонезия
14	Солтүстік арал	114,050	Жаңа Зеландия
15	Ньюфаундленд	108,860	Канада
16	Куба	105,007	Куба
17	Лусон	104,688	Филиппиндер
18	Исландия	102,828	Исландия
19	Минданао	94,630	Филиппиндер
20	Ирландия	84,406	Ирландия және Құрама Патшалық
21	Хоккайдо	78,073	Жапония
22	Сахалин	76,400	Ресей
23	Гаити	74,700	Гаити және Доминикан Республикасы
24	Банкс	70,028	Канада
25	Шри-Ланка	65,268	Шри-Ланка
26	Тасмания	60,637	Аустралия
27	Девон	55,247	Канада
28	Солтүстік арал, Жаңа Жер	48,904	Ресей
29	Отты Жер	47,992	Аргентина және Чили
30	Александр I Жері	43,200	Антарктида
31	Аксел-Хайберг	43,178	Канада
32	Мелвилл	42,149	Канада
33	Саутгемптон	41,214	Канада
34	Маражо	40,100	Бразилия
35	Шпицберген	39,044	Норвегия
36	Кюсю	36,555	Жапония
37	Жаңа Британия	36,514	Папуа — Жаңа Гвинея
38	Тайвань	35,801	ҚХР
39	Хайнан	33,572	ҚХР
40	Уэльс ханзадасының аралы	33,339	Канада
41	Оңтүстік арал, Жаңа Жер	33,275	Ресей
42	Ванкувер	31,285	Канада
43	Тимор	30,777	Тимор-Лесте және Индонезия

Дереккөздер

1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6