www.wikidata.kk-kz.nina.az

Гуанчжоудағы қырғын 878 879 жылдары көтерілісші Хуан Чао әскерінің гүлденген порт қаласы Гуанчжоу тұрғындарын қырғынға ұ

Гуанчжоудағы қырғын

Гуанчжоудағы қырғын — 878–879 жылдары көтерілісші Хуан Чао әскерінің гүлденген порт қаласы Гуанчжоу тұрғындарын қырғынға ұшыратуы. Араб дереккөздері шетелдік құрбандар, соның ішінде мұсылмандар, еврейлер, христиандар және зороастрийліктер, бұрынғы тұрғындардың қытай деректеріне сүйене отырып, ондаған мыңдағанын көрсетеді. Аббасид халифатынан шыққан екі саяхатшы, Сирафтан ондаған жылдар өткеннен кейін жазған Әбу Зайд әл-Хасан және 10 ғасырда жазған әл-Масуди сәйкесінше 120 000 немесе 200 000 шетелдіктің өлтірілгенін есептеді, бірақ Моррис Россабидің айтуынша, олардың саны ұлғайған.

Тегі өңдеу

870 жылдардың басында Хэнаньдағы құрғақшылық пен ашаршылық бандитизмнің кең таралуына әкелді. 874 жылы қарақшылар Ван Сянчжидің басшылығымен Хэнань, Чанюань қаласында көтеріліс жасап, Чанцзян мен Хуанхэ өзені арасындағы аймақты ойрандады. Ван 878 жылы қайтыс болғанда, оның орнына тұз саудасымен айналысатын бай отбасынан шыққан емтихан тапсыра алмаған Хуан Чао келді.

Қырғын өңдеу

878 жылы Хуан Чао әскерлері Қытайдың оңтүстігіне басып кіргеннен кейін олар Ханфу (Гуанчжоу) қақпаларына келді. Араб жазушысы Әбу Зәйд Хасан Ибн Язид Сирафидің айтуынша, 878-879 жылдар аралығында Тан бүлігі Хуан Чао Ханфуды басып алған кезде мұсылмандар, еврейлер және христиандардың болуы аяқталды. Бұған қоса, ол «әл-қаззу» (тұт ағашы) Хуан Чао әскерінің қирағанын айтты. Әбу Зайдтың география кітабының араб тіліндегі түпнұсқа мәтінінен Тим Макинтош Смиттің ағылшын тіліндегі аудармасы Ханфу қаласының орналасқан жерін көрсетеді, мысалы, «қала теңізден бірнеше күндік қашықтықта, суы тұщы ағып жатқан үлкен өзенде орналасқан. …қала жібек құртына жем ретінде тұт ағаштарымен көмкерілген» дегені Ханфудан (Гуанчжоу) мүлде бөлек.

Шин Тошихико 877–878 жылдардағы қырғынның орыны Әбу Зейдтің есебінде клерикалық қате екенін анықтады және бұл шын мәнінде біздің эрамыздың 760 жылғы қырғынның орны Канфуда (қазіргі Янчжоу) болғанын көрсетті. Ол араб деректерінде екі қырғынның (қанфу қырғыны 760 жылы Янчжоуда болған, ал Ханфу қырғыны 878 жылы болған) шатасу бар екеніне назар аударды. Шин сонымен қатар Кувабара Джицузоның соңғы Ханфу (Гуанчжоу) туралы гипотезасын қолдайды және Әбу Зәйдтің Ханфумен Канфуды шатастырғанын айтты. Шин Ханфуды Цинфуға тағайындайды (Циньчжоу, 600 Гуанчжоудан батысқа қарай км).

Цинчжоудағы Тан әулетіндегі жапон елшісі Хегури-но-Хиронаридің мәлімдемесіне сәйкес, бұл қала 753 жылы Лин-Иде айдалып кеткен Хиронари мен басқаларды құтқарған Шу-Кунлун деп аталатын көпестер порты болған.

Алғашында Ханфу азаматтары оған қарсы шықты, бірақ ол оларды ұзақ қоршауға ұшыратты — бұл (877–878) ақырында ол қаланы алып, оның халқын семсерден өткізгенге дейін болды. Қытай істері жөніндегі сарапшылар ол қырғынға ұшыратқан мұсылмандар, еврейлер, христиандар және зороастрийлер санының жергілікті қытайлардан бөлек (120 000 адамдар); олардың барлығы осы қалаға қоныстанып, саудагер болды. Осы төрт қауымдастықтың құрбандарының саны белгілі болуының бірден-бір себебі — қытайлықтар олардың санын жазып алған.
—Әбу Зәйд әс-Сирафи

Тағы қараңыз өңдеу

  • Янчжоудағы қырғын
  • Қытайдағы қырғындардың тізімі
  • Қытайдағы нәсілшілдік
  • Ксенофобия

Дереккөздер өңдеу

  1. Mackintosh-Smith, 2014
  2. Huang, Ray China: A Macro History — M. E. Sharpe, 1997. — Б. 117. — ISBN 1-56324-730-5.
  3. Gernet, Jacques; Foster, J. R.; Hartman, Charles 2nd // A History of Chinese Civilization — Cambridge University Press, 1996. — Б. 292. — ISBN 0-521-49712-4.
  4. Morris Rossabi A History of China. Сирафтық Әбу Зейдтің Хуан көтерілісінен кейін бірнеше онжылдық ішінде жазған араб есебінде Хуан әскерлері 120 000 мұсылман, еврей және басқа шетелдіктерді қырып тастады деп есептейді. Араб тарихшысы әл-Масуди Х ғасырдың ортасында жазған мәтінінде бұл санды 200 000 деп көрсеткен. Екі сан да жоғары, бірақ соған қарамастан көтерілісшілер Қытайдың кейбір мәселелерін шетелдіктерді, әсіресе саудагерлерді қанаумен байланыстырғанын көрсетеді. — Wiley Blackwell, 2013. — Б. 198. — ISBN 9781118473450.
  5. Xiong, 2009, p. cxv
  6. Tackett, 2014, p. 188
  7. Morris Rossabi From Yuan to Modern China and Mongolia: The Writings of Morris Rossabi — Brill, 2014. — Б. 227–. — ISBN 978-90-04-28529-3.
  8. Bernstein, William J. A Splendid Exchange: How Trade Shaped the World. Саудагерлерді қырып салуға қанағаттанбай, Хуан Чао Қытайдың оңтүстігіндегі тұт ағаштарын жою арқылы Қытайдың негізгі экспорттық саласын да өлтірмек болды. — Illustrated. — Grove Press, 2009. — Б. 86. — ISBN 978-08021-4416-4.
  9. Toshihiko, Shine (2020). "On the chinese migrants and overseas japanese. In ancient era: comparison with korea and Vietnam, and their role in cultural-technical transfer and diplomacy". The Journal of Intercultural Studies 42: 59. https://kansaigaidai.repo.nii.ac.jp/?action=repository_uri&item_id=8017&file_id=19&file_no=1. 
  10. Mackintosh-Smith, 2014, p. 69

Әдебиеттер өңдеу

  • Макинтош-Смит, Тим (2014), Екі араб саяхат кітабы, Араб әдебиетінің кітапханасы 
  • Такетт, Николас (2014), Ортағасырлық Қытай ақсүйектерінің жойылуы, Гарвард университетінің Азия орталығы 
  • Сионг, Виктор Кунруи (2009), Ортағасырлық Қытайдың тарихи сөздігі, Америка құрама штаттары: Қорқыныш баспасөзі 
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар.
Жарияланған күні:
Guanchzhoudagy kyrgyn 878 879 zhyldary koterilisshi Huan Chao әskerinin gүldengen port kalasy Guanchzhou turgyndaryn kyrgynga ushyratuy Arab derekkozderi sheteldik kurbandar sonyn ishinde musylmandar evrejler hristiandar zhәne zoroastrijlikter buryngy turgyndardyn kytaj derekterine sүjene otyryp ondagan myndaganyn korsetedi 1 2 3 Abbasid halifatynan shykkan eki sayahatshy Siraftan ondagan zhyldar otkennen kejin zhazgan Әbu Zajd әl Hasan zhәne 10 gasyrda zhazgan әl Masudi sәjkesinshe 120 000 nemese 200 000 sheteldiktin oltirilgenin eseptedi birak Morris Rossabidin ajtuynsha olardyn sany ulgajgan 4 Mazmuny 1 Tegi 2 Қyrgyn 3 Tagy karanyz 4 Derekkozder 5 ӘdebietterTegi ondeu870 zhyldardyn basynda Henandagy kurgakshylyk pen asharshylyk banditizmnin ken taraluyna әkeldi 874 zhyly karakshylar Van Syanchzhidin basshylygymen Henan Chanyuan kalasynda koterilis zhasap Chanczyan men Huanhe ozeni arasyndagy ajmakty ojrandady Van 878 zhyly kajtys bolganda onyn ornyna tuz saudasymen ajnalysatyn baj otbasynan shykkan emtihan tapsyra almagan Huan Chao keldi 5 6 Қyrgyn ondeu878 zhyly Huan Chao әskerleri Қytajdyn ontүstigine basyp kirgennen kejin olar Hanfu Guanchzhou kakpalaryna keldi Arab zhazushysy Әbu Zәjd Hasan Ibn Yazid Sirafidin ajtuynsha 878 879 zhyldar aralygynda Tan bүligi Huan Chao Hanfudy basyp algan kezde musylmandar evrejler zhәne hristiandardyn boluy ayaktaldy 7 Bugan kosa ol әl kazzu tut agashy Huan Chao әskerinin kiraganyn ajtty 8 Әbu Zajdtyn geografiya kitabynyn arab tilindegi tүpnuska mәtininen Tim Makintosh Smittin agylshyn tilindegi audarmasy Hanfu kalasynyn ornalaskan zherin korsetedi mysaly kala tenizden birneshe kүndik kashyktykta suy tushy agyp zhatkan үlken ozende ornalaskan kala zhibek kurtyna zhem retinde tut agashtarymen komkerilgen degeni Hanfudan Guanchzhou mүlde bolek Shin Toshihiko 877 878 zhyldardagy kyrgynnyn oryny Әbu Zejdtin esebinde klerikalyk kate ekenin anyktady zhәne bul shyn mәninde bizdin eramyzdyn 760 zhylgy kyrgynnyn orny Kanfuda kazirgi Yanchzhou bolganyn korsetti 9 Ol arab derekterinde eki kyrgynnyn kanfu kyrgyny 760 zhyly Yanchzhouda bolgan al Hanfu kyrgyny 878 zhyly bolgan shatasu bar ekenine nazar audardy Shin sonymen katar Kuvabara Dzhicuzonyn songy Hanfu Guanchzhou turaly gipotezasyn koldajdy zhәne Әbu Zәjdtin Hanfumen Kanfudy shatastyrganyn ajtty Shin Hanfudy Cinfuga tagajyndajdy Cinchzhou 600 Guanchzhoudan batyska karaj km Cinchzhoudagy Tan әuletindegi zhapon elshisi Heguri no Hironaridin mәlimdemesine sәjkes bul kala 753 zhyly Lin Ide ajdalyp ketken Hironari men baskalardy kutkargan Shu Kunlun dep atalatyn kopester porty bolgan Algashynda Hanfu azamattary ogan karsy shykty birak ol olardy uzak korshauga ushyratty bul 877 878 akyrynda ol kalany alyp onyn halkyn semserden otkizgenge dejin boldy Қytaj isteri zhonindegi sarapshylar ol kyrgynga ushyratkan musylmandar evrejler hristiandar zhәne zoroastrijler sanynyn zhergilikti kytajlardan bolek 120 000 adamdar olardyn barlygy osy kalaga konystanyp saudager boldy Osy tort kauymdastyktyn kurbandarynyn sany belgili boluynyn birden bir sebebi kytajlyktar olardyn sanyn zhazyp algan 10 Әbu Zәjd әs SirafiTagy karanyz ondeuYanchzhoudagy kyrgyn Қytajdagy kyrgyndardyn tizimi Қytajdagy nәsilshildik KsenofobiyaDerekkozder ondeu Mackintosh Smith 2014 Huang Ray China A Macro History M E Sharpe 1997 B 117 ISBN 1 56324 730 5 Gernet Jacques Foster J R Hartman Charles 2nd A History of Chinese Civilization Cambridge University Press 1996 B 292 ISBN 0 521 49712 4 Morris Rossabi A History of China Siraftyk Әbu Zejdtin Huan koterilisinen kejin birneshe onzhyldyk ishinde zhazgan arab esebinde Huan әskerleri 120 000 musylman evrej zhәne baska sheteldikterdi kyryp tastady dep eseptejdi Arab tarihshysy әl Masudi H gasyrdyn ortasynda zhazgan mәtininde bul sandy 200 000 dep korsetken Eki san da zhogary birak sogan karamastan koterilisshiler Қytajdyn kejbir mәselelerin sheteldikterdi әsirese saudagerlerdi kanaumen bajlanystyrganyn korsetedi Wiley Blackwell 2013 B 198 ISBN 9781118473450 Xiong 2009 p cxv Tackett 2014 p 188 Morris Rossabi From Yuan to Modern China and Mongolia The Writings of Morris Rossabi Brill 2014 B 227 ISBN 978 90 04 28529 3 Bernstein William J A Splendid Exchange How Trade Shaped the World Saudagerlerdi kyryp saluga kanagattanbaj Huan Chao Қytajdyn ontүstigindegi tut agashtaryn zhoyu arkyly Қytajdyn negizgi eksporttyk salasyn da oltirmek boldy Illustrated Grove Press 2009 B 86 ISBN 978 08021 4416 4 Toshihiko Shine 2020 On the chinese migrants and overseas japanese In ancient era comparison with korea and Vietnam and their role in cultural technical transfer and diplomacy The Journal of Intercultural Studies 42 59 https kansaigaidai repo nii ac jp action repository uri amp item id 8017 amp file id 19 amp file no 1 Mackintosh Smith 2014 p 69Әdebietter ondeuMakintosh Smit Tim 2014 Eki arab sayahat kitaby Arab әdebietinin kitaphanasy Takett Nikolas 2014 Ortagasyrlyk Қytaj aksүjekterinin zhojyluy Garvard universitetinin Aziya ortalygy Siong Viktor Kunrui 2009 Ortagasyrlyk Қytajdyn tarihi sozdigi Amerika kurama shtattary Қorkynysh baspasozi https kk wikipedia org w index php title Guanchzhoudagy kyrgyn amp oldid 3284534 betinen alyngan