Эмилия-Романья

Эми́лия-Рома́нья (итал. Emilia-Romagna) — Италияның әкімшілік аймағы (облыс, итал. regione).

Әкімшілік аймақ
Эмилия-Романья
Emilia-Romagna
Әкімшілігі
Кіреді	Солтүстік Италия
Енеді	Провинциялар: Болонья, Феррара, Форли-Чезена, Модена, Парма, Пьяченца, Равенна, Реджо-Эмилия, Римини
Әкімшілік орталығы	Болонья
Басшысы	Васко Эррани (3 наурыз 1999)
Тарихы мен географиясы
Жер аумағы	22 123 км²
Тұрғындары
Тұрғыны	4 101 324 адам
Тығыздығы	181 адам/км²
regione.emilia-romagna.it

Физико-географиялық сипаттамасы

Эмилия-Романья аймағы Адриатикалық теңізден бастап, шығысында Апеннин таулары, батысында Лигуриялық теңізге жетпей тоқтайды. Облыс ә тарихи аумақтан тұрады: Эмилия (солтүстік-батыс, Эмилиев жолы) бойы және Романья (оңтүстік-шығыс).

Эмилия-Романья — Солтүстік Италиядағы аймақ. Аймақтың жер аумағы — 22,1 мың км² (Италия территориясының 7,3 %-ы).

Административті орталығы — Болонья қаласы.

Аймақ 9 провинцияға бөлінген. Ірі қалалары: Болонья (Bologna, 369 000, қала айналасымен — 535 000), Модена (Modena, 175 000), Парма (Parma, 156 000), Реджо-Эмилия (Reggio nell'Emilia, 141 000), Равенна (Ravenna, 138 000), Феррара (Ferrara, 130 000), Римини (Rimini, 128 000) Форли (Forli, 108 000), Пьяченца (Piacenza, 95 000), Чезена (Cesena, 93 000), Имола (Imola, 64 000), Фаэнца (Faenza, 53 000).

Эмилия-Романья — Италияның ең үлкен аймақтарының бірі. Солтүстігінде Ломбардия және Венетомен , батысында Лигурия мен Пьемонтпенен, оңтүстігінде Тоскана мен Маркемен, ал шығысында Адриатикалық теңізбен шектеседі. Эмилией-Романья мен Маркенің арасында кішкентай тәуелсіз мемлекет — Сан-Марино Республикасы орналасқан. Облыс аумағы үш түрлі климатқа ие.

Жазықтықта климаты континентальді (суық және тұманды қыс, ыстық жаз), таулы жерлерде - альптік (суық қыс және салқын жаз), Жағалауда - қоңыржай, суық солтүстік-шығыс желдерімен.

Облыс өзендерге бай: По, Треббиа, Нуре, Арда, Парма, Энца, Рубикон және басқалары, осының көбісі өзінің бастауын Аппениндарда алады.

Тарихы

Археологиялық қазба жұмыстарының нәтижесі бойынша, бұл облыс неолит дәуірінде қоныс ретінде пайдаланылған. Б.з.б. VI ғасырда Этрускалар бұл жерде қоныстанған, IV ғасырда Кельттер, III ғасырда бұл облысты Римдіктер жайлап алып, оны Лигурияменен қосты. Бұл жерлерді жүйелік түрде жайластырған Римдіктер болатын. Олар бұл аймақты Галлия мен Италияның арасындағы нығайтылған орталыққа айналдырған. "Эмилия" атын бұл аймақ Марк Эмилия Лепиданың, римдік дипломат, қолбасшының атымен қойған болатын. Б.з.б 175 жылы Эмилия бастаған әскер Ариминиумнан (қазіргі Римини) Плаценцияға (қазіргі Пьяченца) дейін (via Aemilia) (Эмилияның атымен аталған) жол ашылған болатын. Облысың Феррара мен Равеннадан басқа басты қалалары осы жолдың бойымен салынған.

Б.з. 402 жылы Рим империясының құлауымен император Гонорий астананы Римнен Равеннаға ауытырды. Сонымен регионды Батыс Рим империясының политикалық ортасына, келесі бірнеше онжылдыққа айналдырды. Орта ғасырларда облыс лангобрдтармен жауланып алынған болатын. Тек Равенна мен Форли Шығыс Римдік империясынікі болды, Равенна - астана болып жарияланды, ал маңайындағы территориялар Ро-манья деп аталды. XV—XVI ғасырлар Феррара мен Моденаның д'Эсте әулетінің қол астында, Парма мен Пьяченцаның Фарнезе әулетінің қол астындағы гүлдену уақыты. Бүл уақытта Болонья мен Равенна Рим Папасының қол астында болған. 1797 жылы аймақ Наполеон Бонапарттың қол астындағы француз әскерлерімен басып алынған болатын. Аймақ Циспадандық (кейінірек Цизальпиндік) республикасының бөлігі болып қалды. 1815 жылы Венадағы конгресстен кейін бұрынғы басқару түрі қалпына келтірілген болатын. 1860 жылы Эмилия-Романья бірлескен Италияның құрамына кірді.

Бай тарихи-мәдени мұрасына ие қалалар:Болонья (Христиан әлеміндегі бірінші уиверситет), Равенна, Римини, Феррара және басқалары.

Равенна 402 жылы Батыс Рим империясының, 493 жылы остроготтердің астанасы болған. 540 жылы Юстиниан бұл жерді жаулап алып, Равендік экзархатті орнатты. 7512 жылы Равенна лангобардтармен басып алынды. Қысқа Пипин Эмилия-Романьяның бір бөлігін римдік Папаға сый ретінде берген. Парма, Пьяченца және Модена Пападан тәуелсіз және Италия корольдігіне (1859-1861) қосылған болатын.

Экономикасы

Эмилия-Романья провинциясы

Эмилия-Романья еуропаның адам басына шаққандағы ЖІӨ көрсеткіші бойынша ең бай және жұмыссыздық көрсеткіші төмен аймақтарының бірі болып саналады. Unioncamera мәліметтері бойынша Болонья және Модена, Милан мен Биелладан кейін Италияның ең бай қалалары болып есептеледі. Болонья 2007 жылы Италия қалалары ішінде халықтың тұрмысы жағынан бірінші орынға ие болды. Eurostat мәліметтері бойынша Эмилия-Романья еуропадағы адам басына шаққандағы ЖІӨ бойынша жиырма үшінші, Италия бойынша Автономды провинция Больцано және Ломбардиядан кейінгі үшінші орында.

Эмилия-Романьяның ЖІӨ 8,7 %. Бұл 128.795,3 млн еуро. адам басына шаққандағы ЖІӨ 30.626,2 еуро. Экономиканың басты салалары - тағам, механикалық, электрикалық, тоқыма, керамикалық, көлік құрасыру және ауыл шаруашылығы.

Табыстың маңызды көздері - ауыл шаруашылығы (астық, картоп, жуа, қызанақ, жүзім өсіу, ірі қара, шошқа және т.б.). Гастрономды және шарап өнімдерінің мықты дәстүрлері: Parmigiano сыры (пармезан) Пармалық ветчина, шараптардың «Lambrusco», «Trebbiano», «Sangiovese» маркалары. Скрипка шеберлерінің дәстүрлері (Сесто Рокки және т.б.). Көлік құрастыру өнеркәсібі Ламборгини, Феррари, Дукати, Мазерати сияқты алыптармен дамытылған.

Туризм дамығын (теңіз жағасындағы курорт жүйелері).

Трактор құрылысы Италияның осы аймағында өте жақсы дамыған, Реджо-нель-Эмилия, Модена, Болонья, Пьяченца, Судзара қалаларында.

Шарапшылық

Аймақтың атақты шарап түрі шымырлайтын Қызыл ламбруско Lambrusco (құрғақ немесе жартылай құрғақ түрінде). Бұл көпіршікті шарап қарақоқшылдан қызғылт түске дейінгі шарапты аттас По өзенінен оңтүстікке қарай жатқан жазықтықтарда өскен жүзімнен дайындайды. Фридзанте көпіршікті шараптарын өндіру дәстүрі Ламбрускода ғана емес, бүкіл Эмилия бойынша тараған. Көптеген Frizzante ақ Мальвазия, Треббьяно, Ортруго және қазыл Бонарда, Барберадан жасалады.

Басқа жағынан Романья өзінің "тыныш" шараптарымен атақты, бірақ мұндағы шарапшылықты жаңа, жоғары деңгейге шығару жұмыстары енді басталып жатыр. Эмилияның "тыныш" шараптарын Пьяченца, Болонья және Парманың дөңді жерлерінде дайындайды. Бұл жақта Каберне, Мерло, Барберо және басқа да айтуға тұрарлық шарап түрлерін кездестіруге болады. Экспортталатын Ламбрусконың дәмі тәтті, бірақ италияндықтар құрғақ DOC аты бар шарапты жақсы көреді. Өйткені құрғақ Ламбруско аймақтың бай және ауыр тағамдарына сай келеді. Жыл сайын 50 млн-нан астам литр Ламбруско дайындалады. Романьяның оңтүстік-шығысында ең атақты шараптар дайныдалады Альбана, Санджовезе және Треббьяно ди Романья. Аймақта шынымен де қызық және сирек, көпіршіктенетін де "тыныш" шараптар кезедеседі. Мұндайларға рим империясының уақытынан белгілі ақ Пагадебит (it:Pagadebit di Romagna) DOC, және қызыл, тәтті Канъинана (it:Cagnina di Romagna) DOC жатқызуға болады.

Халқы

Халқы 4,05 млн адамды құрайды (ел халқының 6,9%-ы). Тығыздығы — шаршы киллометріне 181 адам. Халқы аймақ бойынша мегаполистердің болмауынан біркелкі тараған. Облыс орталығы - Балонья қаласының үлесі аймақ халқының 10%-ы. Италияның басқа аймақтарынан келген иммигранттардың арқасында аймақтың халық саны өсуде. ISTAT мәліметтері бойынша Эмилия-Романьяның 2006 жылы халқының 6,8 %-ы иммигранттар.

Ас-тағамдары

Эмилия-Романья - Италияның гастрономиялық орталықтарының бірі. Жергілікті ас етте, сырда, макарондарда негізделген және Италия мен әлемдегі ең үздіктердің бірі атағына ие. Осында алғаш рет атақты Италияндық лазаньяны дайындай бастады.

Сілтемелер

• Эмилия-Романья аймағының сайты
• Эмилия-Романья аймағының туристтік сайты 29 шілденің 2014 жылы.
• Италия таушаңғы курорттары 22 желтоқсанның 2011 жылы.
• Италия туралы
• шарап әлемі 14 шілденің 2012 жылы.
• Италия шараптары 24 маусымның 2010 жылы.

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Emilia-Romagna