Моһларойим Надира (өзб. Моҳларойим Нодира, лақап аттары — Комила, Макнуна; (1792 жыл), (Әндіжан) – (1842 жыл), (Қоқан)) — (өзбек) жазушысы, (Өзбек әдебиетінің) классигі, 10,000 жолдан көп шығармалар авторы, (Қоқан хандығының) билеушісі (Омар ханның) әйелі.
Мохларойим Надира | |
өзб. Mohlaroyim Nodira / Моҳларойим Нодира | |
Лақап аты | Комила, Макнуна |
---|---|
Туған күні | (1792 ) |
Туған жері | (Әндіжан), (Қоқан хандығы) |
Қайтыс болған күні | (1842 ) |
Қайтыс болған жері | (Қоқан), (Қоқан хандығы) |
Ұлты | (өзбек) |
Мансабы | , (қоғам қайраткері) және жазушы |
Шығармалардың тілі | |
Ортаққордағы санаты: Мохларойим Надира |
Өмірбаяны
Надира (Қоқан хандығын) 1810 жылдан 1822 жылы қайтыс болғанына дейін билеген (Мұхаммед Омар ханның) әйелі болды. Күйеуі қайтыс болғаннан кейін Надира Қоқанның іс жүзіндегі билеушісі болды, өйткені оның ұлы хан тағына отырғанда жасөспірім еді. Жазушы болған Надира шығармаларын өзбек және парсы тілдерінде жазған.
Надира ұлына біршама либералдық құндылықтарды сіңіруге тырысқанына қарамастан, хан болған Мадалы қарсылас (Бұхара әмірлігімен) соғысқа әкелетін экспансионистік саясатты қолданатын. Надираның поэзиясы ғұламалар тарапынан қолдау алмаған және «орынсыз» деп танылатын, шығармалары табу тақырыптарды қозғайтын, соның ішінде әйелдердің қоғамдағы рөлі де баяндалатын.
Ол 1842 жылы сәуірде Бұхара ханы бұйрығымен Қоқан-Бұхара соғысы кезінде ұлымен бірге дарға асылды. Насрулланың оған тұрмысқа шығудан бас тартқанына ашуланғаны жайлы деректер де бар, басқа деректерде оған шариғат заңына бағынбады деген айып тағылды деп айтылады.
Дереккөздер
- Nodira – Komila (1792-1842) (ағыл.). ziyouz.uz (29 September 2012).
- Hanks Reuel R. Central Asia: A Global Studies Handbook — ABC-CLIO. — P. 138. — .
- Starr S. Frederick Ferghana Valley: The Heart of Central Asia — Routledge. — P. 34. — .
- Nodira Beg (EN).
- Махлар-айим Надира (1792-1842) (орыс.) (3 сентября 2012).
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер