Азов теңізі, Азыу теңізі (ежелгі Сурож теңізі) — Ресей Федерациясының еуропалық бөлігінің оңтүстігіне орналасқан теңіз. Атлант мұхиты алабының ішкі теңізіне жатады. Керч бұғазы арқылы Қара теңізбен байланысады. Азов теңізі — дүние жүзі мұхит теңіздерінің ішіндегі ең шағыны әрі таязы. Ауданы 39 мың км2. Орташа тереңдігі 8 м. Ең терең жері 15 м. Айдыны 320 мың км3. Жағасы аз тілімделген. Ірі шығанақтары: Таганрог, Сиваш. Дон және Кубань өзендері теңізге жылына көлемінің 1/5-не жуық тұщы су құяды. Сондықтан тұздылығы төмен. Азов теңізінің беткі қабатындағы судың температурасы жағалауға жақын бөлігінде 30o-31oС-қа дейін, орта тұсында 25o-26oС-қа көтеріледі. Қыста теңіз 2-3 ай қатып жатады. Таяз болғандықтан суы жақсы араласады, температура мен тұздылығы беткі қабатынан түбіне дейін біркелкі, оттегі мол. Судың барлық қабаты тіршілікке бай. Азов теңізінде балықтың 80-ге тарта түрі бар. Одан тюлька, көксерке, хамса, табан көп ауланады. Теңіздің транспорттық маңызы бар. Азов теңізі Еділ-Дон каналы арқылы Каспий, Балтық және Ақ теңіздерімен жалғасады. Басты порттары: Мариуполь, Таганрог, Ейск, Бердянск.
| Азов теңізі укр. Азовське море, қырымтат. Azaq deñizi, орыс. Азовское море | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Ауданы | 39 000 км² |
| Көлемі | 256 км³ |
| Жағалау сызығының ұзындығы | 1472 км |
| Тереңдігі | 13,5 м |
| Орташа тереңдігі | 7,5 м |
| Суды жинау ауданы | 586 000 км² |
| Орналасуы | |
| 46°05′06″ с. е. 36°31′44″ ш. б. / 46.085° с. е. 36.529° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°05′06″ с. е. 36°31′44″ ш. б. / 46.085° с. е. 36.529° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Азов теңізі Ортаққорда |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |