| Мына мақаланы не бөлімін Түйетөбе сайы дегенмен біріктіруге ұсынылған. (Талқылауы) |
«Түйетөбе» ескерткіші — 1930-1950 жж. саяси қуғын-сүргін құрбандарына орнатылған ескерткіші.
Географиялық орны өңдеу
Ескерткіш Ақтөбе қаласы Пригородный ауылынан солтүстік-шығысқа қарай орналасқан.
Сипаты өңдеу
Тас белгіде
«Жазықсыз жазаланғандар рухына тағзым», «Жертвам репрессии 30-50-х годов от благодарных потомков.Смерть Ваша безвинна, память о Вас вечна» деген сөздер жазылған.
Тарихы өңдеу
Тарихшылардың есептері бойынша, 30-жылдардағы репрессия кезінде Ақтөбе облысында сегіз мыңнан астам адам қуғын-сүргінге ұшыраса, оның ішінде екі мыңнан астам адам ату жазасына кесілген. Олардың атылып, көмілгені, кейбіреуінің тіпті Түйетөбенің айналасындағы сайларға лақтырыла салынғаны туралы 1987 жылы ғана белгілі болды. Оны Сергей Гуцаловтың басшылығымен жүргізілген экспедиция кезінде, археологиялық отряд Жаман Қарғалы өзені бойындағы мазарларда қазба жұмыстарын жүргізіп жүрген кезде анықтаған. Көктемгі су тасқыны кезінде адам сүйектері шұңқырдың бетіне шығып қалған еді. Мүрделердің барлығында бас сүйектің желке тұсынан атылған оқ ізі табылған. Жыл сайын 31 мамырда осы ескерткіш-белгі Түйетөбенің басында саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алуға жиналып, олардың рухына құран бағышталып тұрады.
Дереккөздер өңдеу
- Қазақстанның өңірлік қасиетті нысандары. — Астана: Фолиант, 2017. — 504 б.
Сілтемелер өңдеу
- https://aktobetv.kz/kz/news/society/tuietobedegi-tagzym 2 қыркүйектің 2021 жылы.
- https://www.youtube.com/watch?v=-9ZQKr5m5hw&ab_channel=AQTOBETV%2F%D0%90%D2%9B%D1%82%D3%A9%D0%B1%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8B
- https://yandex.kz/maps/org/218267079358/?lang=kk&ll=57.463555%2C50.441391&z=17