Көп электронды атомдар. Көп электронды атомдар үшін әрбір электронның жағдайын сипаттайтын 4 квант саны болады. Неғұрлым атомда электрон көп болған сайын энергияның мөлшеріне n санымен қатар l – дің әсері арта бастайды.
- Көп электронды атомдағы деңгейшелердің энергетикалық сипаттамасы мынадай заңдылыққа бағынады: ns; (n – 1) d; (n – 2) f деңгейшелері өзара шамалас, әрі олардың энергиясы np – мен салыстырғанда әрқашанда аздау болып келеді. Бойындағы энергиясының артуы бойынша орналастырсақ энергетикалық деңгейшелердің қатары мынадай болып шығады:1s<2s<2p<3s<3p<4s≈3d<4p<5s≈4d<5p<6s≈5d≈4f<6p<7s≈6d≈5f<7p
- Бұл заңдылықты Клечковский былай тұжырымдады:
| n | 1 | 2 | 3 |
| l | 5 | 4 | 3 |
| (n+l) | n | l | Атомные орбитали | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1 | 0 | 1s | Бірінші период |
| 2 | 2 | 0 | 2s | Екінші период |
| 3 | 2 | 1 | 2p | |
| 3 | 0 | 3s | Үшінші период | |
| 4 | 3 | 1 | 3p | |
| 4 | 0 | 4s | Төртінші период | |
| 5 | 3 | 2 | 3d | |
| 4 | 1 | 4p | ||
| 5 | 0 | 5s | Бесінші период | |
| 6 | 4 | 2 | 4d | |
| 5 | 1 | 5p | ||
| 6 | 0 | 6s | Алтыншы период | |
| 7 | 4 | 3 | 4f | |
| 5 | 2 | 5d | ||
| 6 | 1 | 6p | ||
| 7 | 0 | 7s | Жетінші период | |
| 8 | 5 | 3 | 5f | |
| 6 | 2 | 6d | ||
| 7 | 1 | 7p | ||
| 8 | 0 | 8s | Сегізінші периодтың басы |
Клечковскийдің бірінші ережесі. өңдеу
Клечковскийдің бірінші ережесі. Элемент атомының электрондары оның энергетикалық деңгейлері мен деңгейшелерінде бас және орбиталь квант сандары қосындысының (n + l) өсуі ретімен орналасады.
Клечковскийдің екінші ережесі өңдеу
Клечковскийдің екінші ережесі. Егер екі деңгейше ҥшін бас және орбиталь сандарының қосындысы (n + l) бірдей болса, онда электрон алдымен l– дің мәні кіші n – нің мәні ҥлкен деңгейшеде, одан соң n – нің мәні ҥлкен l –дің мәні кіші деңгейшеде орналасады.
Дереккөздер өңдеу
- IТлепиева Г.Ш. Т48 Бейорганикалық химия курсы: Оқу құралы - Ақтау, Ш.Есенов атындағы КМТжИУ, 2010 ISBN 978-601-7276-25-6