Порт (француз тілінде port, латын тілінде portus — гавань, айлақ) — 1) су толқындарынан табиғи не жасанды тосқауылдармен қорғалған, кемелердің аялдауына, оларға әр түрлі қызмет көрсетуге, жолаушылар мен жүк тасымалын қамтамасыз етуге арналып салынған теңіз, өзен, көл не су бөгені жағалауының сумен шектескен бөлігі.
Порт (французша: port — кемежай) — әдетте, толқын соғуынан қорғалған және кемелердің тоқтауы үшін арнайы жабдықталып, жүк тиеу-түсіру жұмыстары жүргізілетін теңіз, көл, өзен жағалауының бір телімі. Порт теңіз порты және өзен порты деп бөлінеді. Теңіз порты азаматтық порт және әскери порт болып бөлінеді. Әскери порт — әскери-теңіз базасының құрамдас бөлігі. Азаматтық портқа кемелердің жүк тасымалдауын қамтамасыз ететін сауда порты, балық аулау флотының базасы болатын балық порты, т.б. мысал бола алады. Порт акваториядан (су айдыны) және аумақтан (жағалаулық бөлік) тұрады. Акваторияға портқа кіретін су жолы, рейд, ішкі су алабы, ал аумаққа портқа келетін темір жол, автомобиль жолдары, көлік қызметін атқарушы құбырлар, жүк қоймалары, алаңдар, вокзал, қызмет және әкімшілік үйлері, т.б. кіреді. Порттың гидротехникалық құрылыстарына толқын бәсеңдеткіш, пирс, док, шамшырақ (маяк), т.б.; негізгі техникалық сипаттамаға айлақтың тереңдігі мен ұзындығы жатады. Порттың жүк айналымы, жүк қабылдап, өткізу қабілеттілігі, кеме айналымы оның көліктік-экономикалық сипаттамалары деп аталады. 2) кеме бортындағы жолаушыларды отырғызуға, түсіруге, жүк тиеп, түсіруге арналған саңылау. Ескі әскери кемелерде бортқа орналасқан зеңбіректерден оқ атуға арналған саңылау.
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
- Қазақстан энциклопедиясы, VII-том
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, «Мектеп» баспасы, 2002 жыл.