Майлау материалдары (автомобильдер үшін). Пайдаланылуына қарай автомобильдерге арналған майлау материалдары былайша бөлінеді: двигатель (мотор) майы, берілістер қорабын және басқару жүйесін майлайтын тарнсмиссионды май, сондай-ақ консистентті (пластикалық) майлар-қоюландырғыштар қосылған минералды майлардың қоспасы. Мұның өзі машиналардың конструкциялық ерекшеліктеріне байланысты минералды майларды қолдануға болмайтын жағдайда пайдаланылады". Май-дың сапасын білдіретін негізгі көрсеткіш-тұтқырлық, оның өзі майланатын жерге майлық ағып келуінен, майлы қабаттың қалыптасуынан, от алдырар кездегі двигатель тетіктерінің жеңіл айналуынан, қоспалы жерлерге майдың жақсы барып тұруынан, жеңіл қотарылуынан байқалады. Майдың тұтқырлығы температураға байланысты, температура төмендеген сайын, ол қоюлана береді. Температураға қарай тұтқырлықтың өзгеруі неғұрлым аз болса, май соғұрлым жақсы, әрі от алдыру сапасы жоғары болып есептеледі. Майлардың қасиеттерін арттыра түсу үшін оларға әртүрлі тұнбалар қосады. Пайдалану мерзіміне қарай автомобиль двигательдеріне арналған майлар жаздық, қыстық және барлық маусымдық (жазғы майдың тұтқырлығы қыстағыдан жоғары болады) түрлерге бөлінеді, ал мақсатына қарай — карбюраторлы двигательдерге (бұрынғы аты — автол) және дизельдерге арналады. Майды маркалау бұрын былайша қалыптастыр — карбюраторлы двигательдерге арналған автомобиль майын, Д — дизельді, К немесе С — тазалаудың қышқылды немесе селективті әдісін, 3 — қоюланғалы, П — әртүрлі тұнбаларды, ал цифрлар немесе күні — сантистокспен (сСт) есептегенде 100оС темпе-ратурадағы майдың орташа тұтқырлығын көрсетеді.
Жаңа жүйе енгізілгенге дейін шығарылған майлар жаңа белгілерге ие болды, алайда практикада бұрынғы маркалау әдісі сақталып қалды. 70 жылдардың басында шығарылған майлар (мәселен, «Жигули» автомо-бильдері үшін) тек жаңа жүйеге сәйкес клас-сификацияланады.
1974 жылдың қаңтар айында енгізілген 17479—72 ГОСТ-ке сәйкес моторға арналған майлар тұтқырлық класына, пайдалану қасиетте және қолдану маусымына қарай белгіленетін болды. Мысалы, майды М 63/ю Г1 деп белгілеу былайша түсіндіріледі: М — моторға арналған; 6 цифры майдың тұтқырлық класын (18СС суықтықта оның тұтқырлық мөлшері 2600—10400 сСт) білдіреді; 3 — майға қоюлатқыш тұнбалар қо-сылғандығын, сондай-ақ оның қыста қалай қолданылса, барлық маусымда да солай қолдануға болатындығын көрсетеді; бөлшек сызықтан кейінгі 10 цифры — 100оС жыпылықта майлық тұгқырлығы 10 сСт екендігін білдіреді; 1 деген индексі бар Г әрлі — майлық Г тобына жататындығын және жоғары қуатты карбюраторлы двигательдерге ар-налғандығын көрсетеді. М — 8ГИ, М—10ГИ, М-—12ГИ майларының 100оС температурадағы тұтқырлығы тиісінше 8, 10 және 12 сСт, оның өзі жоғары қуатты карбюраторлы двигательдерге арналған жаңа құрамында шетелдік тұнбасы (И әрлі осыны білдіреді) бар май екенін көрсетеді. Көп күш түсетін қатты үйкеліс тудыратын жағдайда трансмиссиялық майлар қолданылады, сондықтан ол жақсы маялағыш және үрдіс қозғалыстарға төтеп беретіндей қасиеттерге ие болуы керек, бұны арнайы тұн-балар енгізу арқылы алуға болады. Двигательдерді, беріліс қорабын, басқару жүйесін және басқа да тораптарды майлау үшін сол автомобильге арнал нұсқауда көрсетілген майларды пайдаланған жөн.
Сілтемелер Өңдеу
Дереккөздер Өңдеу
- Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |